1
2
3
4
5
6
7
8
9
دلم رمیده شد و غافلم منِ درویش
چو بید بر سرِ ایمانِ خویش می‌لرزم
خیال حوصلهٔ بحر می‌پزد هیهات
به کویِ میکده گریان و سرفِکنده رَوَم
نه عمرِ خِضر بِمانَد، نه مُلکِ اسکندر
بنازم آن مژهٔ شوخِ عافیت کُش را
ز آستینِ طبیبان هزار خون بچکد
تو بنده ای گله از دوستان مکن حافظ
بدان گُهر نرسد دستِ هر گدا حافظ
که آن شِکاریِ سرگشته را چه آمد پیش
که دل به دستِ کمان ابروییست کافِرکیش
چه‌هاست در سرِ این قطرهٔ محال اندیش!
چرا که شرم همی‌آیدم ز حاصلِ خویش
نزاع بر سرِ دنیی دون مَکُن درویش
که موج می‌زندش آبِ نوش، در سرِ نیش
گَرَم به تجربه دستی نهند بر دلِ ریش
که شرط عشق نباشد شکایت از کم و بیش
خزینه‌ای به کف آور ز گنجِ قارون بیش
1
دلم رمیده شد و غافلم منِ درویش
که آن شِکاریِ سرگشته را چه آمد پیش
2
چو بید بر سرِ ایمانِ خویش می‌لرزم
که دل به دستِ کمان ابروییست کافِرکیش
3
خیال حوصلهٔ بحر می‌پزد هیهات
چه‌هاست در سرِ این قطرهٔ محال اندیش!
4
به کویِ میکده گریان و سرفِکنده رَوَم
چرا که شرم همی‌آیدم ز حاصلِ خویش
5
نه عمرِ خِضر بِمانَد، نه مُلکِ اسکندر
نزاع بر سرِ دنیی دون مَکُن درویش
6
بنازم آن مژهٔ شوخِ عافیت کُش را
که موج می‌زندش آبِ نوش، در سرِ نیش
7
ز آستینِ طبیبان هزار خون بچکد
گَرَم به تجربه دستی نهند بر دلِ ریش
8
تو بنده ای گله از دوستان مکن حافظ
که شرط عشق نباشد شکایت از کم و بیش
9
بدان گُهر نرسد دستِ هر گدا حافظ
خزینه‌ای به کف آور ز گنجِ قارون بیش
۱. حیرانی و سرگشتگی در عشق: بیت اول اشاره به دلِ رمیده و ناآگاهی عاشق دارد. این بیت نشانگر شرایطی است که در آن، فرد بدون آنکه متوجه باشد، دچار احساساتی پیچیده و پیش‌بینی‌نشده می‌شود. اگر این روزها دچار سرگشتگی عاطفی هستید، این بیت بازتابی از حال شماست.
۲. تزلزل در باورها و احساسات: بیت دوم نشان از لرزش و بی‌ثباتی دل عاشق دارد که در دام ابروی کافرکیشی گرفتار آمده است. این بیت می‌تواند نشانه‌ای از شک و تردیدهای شما در یک رابطه یا موقعیت احساسی باشد که احساس امنیت را از شما گرفته است.
۳. آرزوهای دور و خیال‌پردازی‌های محال: در بیت سوم، شاعر اشاره به خیالاتی دارد که در سر یک قطره کوچک می‌گذرد، در حالی که توان دربرگرفتن دریای بیکران را ندارد. اگر در حال حاضر درگیر ایده‌ها و آرزوهای بزرگی هستید که ممکن است فراتر از توانایی‌هایتان باشد، این بیت هشداری است تا واقع‌بین باشید.
۴. شرم از گذشته و نتایج اعمال: بیت چهارم نشانگر پشیمانی و خجلت از نتایج تصمیمات گذشته است. اگر احساس می‌کنید که برخی اقدامات شما باعث شرمساری یا پشیمانی شده است، این بیت به شما یادآوری می‌کند که با فروتنی با نتایج اعمال خود روبه‌رو شوید.
۵. فانی بودن دنیا و بی‌ارزشی نزاع‌های مادی: در بیت پنجم، شاعر به بی‌ارزشی دنیا و ناپایداری عمر اشاره دارد. اگر درگیر رقابت‌ها و کشمکش‌های دنیوی هستید، این بیت به شما توصیه می‌کند که به جای نزاع بر سر امور زودگذر، به ارزش‌های والاتر توجه کنید.
۶. خطرات عشق و جذابیت‌های فریبنده: بیت ششم از مژه‌هایی سخن می‌گوید که با ظاهری زیبا، اما تأثیری کشنده دارند. اگر درگیر رابطه‌ای هستید که شما را شیفته و در عین حال آسیب‌پذیر کرده است، این بیت هشداری برای شماست تا مراقب باشید.
۷. بی‌فایده بودن درمان‌های نادرست: در بیت هفتم، شاعر اشاره به بی‌اعتمادی به طبیبانی دارد که خود موجب زخم‌های بیشتری می‌شوند. این بیت ممکن است به شما یادآوری کند که برای حل مشکلات خود، به افراد و راهکارهای نادرست اعتماد نکنید و راه درمان واقعی را بیابید.
۸. پذیرش ناملایمات در روابط دوستانه: بیت هشتم به دوستی و عشق اشاره دارد و اینکه گلایه از دوستان، شرط عشق نیست. اگر احساس می‌کنید که در روابط خود دچار نارضایتی شده‌اید، این بیت به شما توصیه می‌کند که پذیراتر باشید و کمتر از کمبودها و ناملایمات شکایت کنید.
۹. ارزش والای انسان و نیاز به تلاش: در بیت نهم، شاعر اشاره به این دارد که گوهر گران‌بها نصیب هرکسی نمی‌شود و برای رسیدن به ثروت واقعی، باید تلاشی در حد گنج قارون داشت. این بیت به شما یادآوری می‌کند که اگر خواهان موفقیت و دستاوردهای بزرگ هستید، باید تلاش خود را افزایش دهید.
📌 نتیجه فال:
🔸 شما در حال عبور از مسیری همراه با تردیدها، آرزوهای بزرگ و گاهی پشیمانی هستید.
🔸 دنیا فانی است، پس درگیری‌های بیهوده را کنار بگذارید و روی اهداف ارزشمند تمرکز کنید.
🔸 در روابط خود، از شکایت و گلایه بکاهید و تلاش کنید که با پذیرش بیشتری رفتار کنید.
🔸 برای دستیابی به اهداف والاتر، نیاز به تلاش، صبر و استقامت بیشتری دارید.
🎯 توصیه:
مراقب باشید که در دام احساسات زودگذر و تصمیمات نادرست نیفتید. از تجربیات گذشته درس بگیرید و به جای تمرکز بر رقابت‌های بی‌ارزش، بر رشد درونی و اهداف پایدار خود تمرکز کنید.
شاهد فال حافظ: شاهد غزل در فال حافظ نقطه‌ی کلیدی تعبیر فال است
ما آزموده‌ایم در این شهر بختِ خویش
بیرون کشید باید از این وَرطه رَختِ خویش
از بس که دست می‌گَزَم و آه می‌کشم
آتش زدم چو گُل به تنِ لَخت لَختِ خویش
دوشم ز بلبلی چه خوش آمد که می‌سرود
گل گوش پهن کرده ز شاخِ درختِ خویش
این ابیات از حافظ به درد، رنج و پشیمانی ناشی از آزمودن بخت و راه‌های مختلف در زندگی اشاره دارد. حافظ در اینجا از سرگشتگی و احساس گمراهی در مسیر زندگی سخن می‌گوید و به نوعی به آتش و درد درونی خود اشاره می‌کند که ناشی از جست‌وجوی بی‌پایان در دنیای خارج است.
آزمودن بخت و سرگشتگی در این دنیا: در بیت اول، حافظ از آزمودن بخت خود در این جهان سخن می‌گوید. او اشاره دارد به اینکه در نهایت باید از این موقعیت سرگشته و در هم‌تنیده خارج شود. رختِ خویش به معنای تمامی آمال، آرزوها و تلاش‌های خود است که باید از این تنگنا بیرون کشیده شود.
درد و رنج ناشی از تلاش‌های بی‌نتیجه: در بیت دوم، حافظ به دردهای درونی خود اشاره می‌کند که از تلاش‌های بی‌پایان و آتش زدن به جان و دل خود ناشی می‌شود. او دست بر دندان می‌زند و آه می‌کشد که بیانگر رنج و پشیمانی است که ناشی از تلاش‌های بی‌ثمر است. در اینجا، آتش زدن به تن نمادِ درد و رنج درونی است که به خاطر جست‌وجو در امور غیرضروری بر روح حافظ وارد شده است.
گل، بلبل و شوق عاشقانه: در بیت سوم، حافظ از بلبلی که در شب می‌خواند و گُل که در گوش‌های خود پهن کرده، یاد می‌کند. این نمادها به عشق، زیبایی و امید اشاره دارند، اما حافظ در اینجا به نوعی از حسرت و دلتنگی نسبت به گذشته خود صحبت می‌کند.
پیام شاهد فال:
- آگاهی از زمانِ تغییر و حرکت: فال شما از شما می‌خواهد که از درد و پشیمانی رهایی یابید و تغییری در مسیر خود ایجاد کنید. این شعر به شما یادآوری می‌کند که مدام در همان نقطه گم نشوید و از آرزوهای بی‌نتیجه دست بکشید. زمان آن رسیده که از سرگشتگی‌ها و اشتباهات گذشته عبور کنید.
- اجتناب از درگیری‌های بی‌ثمر: این فال از شما می‌خواهد که از تلاش‌های بی‌ثمر خود دست بردارید و به درون خود نگاه کنید. برای دستیابی به آرامش، به جای جست‌وجوی بی‌پایان، در خود پیدا کنید.
- غلبه بر احساسات منفی: شما از درد و رنج‌های درونی عبور کرده‌اید. فال شما به شما توصیه می‌کند که هیچ‌گاه در رنج‌های گذشته خود نمانید و همیشه امید و عشق را در دل خود حفظ کنید.
🔮 نتیجه شاهد فال: شاهد فال شما از شما می‌خواهد که از سرگشتگی‌ها و آزمایشات بی‌پایان رهایی یابید و دست از اشتباهات گذشته بردارید. با آگاهی و اراده قوی، می‌توانید پیشروی جدیدی در زندگی خود داشته باشید و از دردهای گذشته رها شوید.
نکات تفسیر غزل 285 حافظ
وزن غزل: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن
بحر غزل: مجتث مثمن مخبون محذوف
قالب شعری: غزل
منبع اولیه:دیوان پرویز ناتل خانلری
