1
2
3
4
5
6
7
ما آزموده‌ایم در این شهر بختِ خویش
از بس که دست می‌گَزَم و آه می‌کشم
دوشم ز بلبلی چه خوش آمد که می‌سرود
کای دل تو شاد باش که آن یارِ تندخوی
گر موج خیز حادثه سر بر فلک زند
خواهی که سخت و سست جهان بر تو بگذرد
ای حافظ ار مراد مُیَسَّر شدی مدام
بیرون کشید باید از این وَرطه رَختِ خویش
آتش زدم چو گُل به تنِ لَخت لَختِ خویش
گل گوش پهن کرده ز شاخِ درختِ خویش
بسیار تندروی نشیند ز بختِ خویش
عارف به آب تر نکند رخت و پخت خویش
بگذر ز عهدِ سست و سخن‌هایِ سختِ خویش
جمشید نیز دور نماندی ز تخت خویش
1
ما آزموده‌ایم در این شهر بختِ خویش
بیرون کشید باید از این وَرطه رَختِ خویش
2
از بس که دست می‌گَزَم و آه می‌کشم
آتش زدم چو گُل به تنِ لَخت لَختِ خویش
3
دوشم ز بلبلی چه خوش آمد که می‌سرود
گل گوش پهن کرده ز شاخِ درختِ خویش
4
کای دل تو شاد باش که آن یارِ تندخوی
بسیار تندروی نشیند ز بختِ خویش
5
گر موج خیز حادثه سر بر فلک زند
عارف به آب تر نکند رخت و پخت خویش
6
خواهی که سخت و سست جهان بر تو بگذرد
بگذر ز عهدِ سست و سخن‌هایِ سختِ خویش
7
ای حافظ ار مراد مُیَسَّر شدی مدام
جمشید نیز دور نماندی ز تخت خویش
۱. ناامیدی از شرایط و تصمیم به ترک آن: در بیت اول، شاعر اشاره دارد که بخت خود را در این شهر آزموده و نتیجه‌ای نگرفته است، پس باید از این ورطه خود را بیرون بکشد. اگر در موقعیتی قرار دارید که تلاش‌های شما نتیجه نداده، شاید زمان آن رسیده که مسیر جدیدی انتخاب کنید.
۲. حسرت و اندوه عمیق: بیت دوم نشان‌دهنده غم و حسرتی است که شاعر را به آتش کشیده است. اگر در حال حاضر دچار اندوه و پشیمانی هستید، این بیت با احساس شما همخوانی دارد.
۳. زیبایی و موسیقی طبیعت: در بیت سوم، شاعر از نوای دلنشین بلبل و واکنش گل سخن می‌گوید که یادآور زیبایی‌های طبیعت است. شاید این بیت تلنگری باشد که در میان سختی‌های زندگی، به زیبایی‌های اطراف خود توجه کنید.
۴. تغییر سرنوشت فرد مغرور: بیت چهارم اشاره به این دارد که یار تندخوی و مغرور بالاخره به خاطر بخت خود آرام می‌گیرد. اگر کسی در زندگی شما رفتاری مغرورانه و تند دارد، ممکن است روزی سرنوشت او را به راهی متفاوت بکشاند.
۵. آرامش عارف در برابر سختی‌ها: در بیت پنجم، شاعر اشاره می‌کند که عارف در برابر موج‌های حوادث، خود را آلوده و نگران نمی‌کند. این بیت توصیه‌ای است که در برابر مشکلات، آرامش خود را حفظ کنید و نگذارید حوادث زندگی شما را آشفته کند.
۶. گذر از وابستگی‌های بی‌ارزش: بیت ششم به این موضوع می‌پردازد که اگر می‌خواهید زندگی را راحت‌تر بگذرانید، باید از عهدهای سست و سخنان سخت بگذرید. گاهی رها کردن مسائل بی‌ارزش و درگیر نشدن با مشکلات جزئی، بهترین راه برای آرامش است.
۷. موفقیت و رسیدن به هدف: در بیت آخر، شاعر اشاره دارد که اگر مراد حافظ همیشه برآورده می‌شد، جمشید نیز همیشه بر تخت خود می‌ماند. این بیت نشان می‌دهد که قدرت و خوشبختی پایدار نیست و همه چیز در دنیا تغییر می‌کند.
📌 نتیجه فال:
🔸 اگر در شرایط سختی هستید که نتیجه‌ای از تلاش خود نمی‌بینید، شاید زمان تغییر مسیر رسیده باشد.
🔸 غم و حسرت گذشته را کنار بگذارید و به زیبایی‌های زندگی توجه کنید.
🔸 در برابر مشکلات، آرامش خود را حفظ کنید و درگیر مسائل بی‌ارزش نشوید.
🔸 موفقیت و قدرت همیشگی نیست، پس اگر در مقطعی سختی می‌کشید، بدانید که این نیز می‌گذرد.
🎯 توصیه:
زندگی پر از تغییرات است، پس اگر جایی احساس کردید که تلاش‌هایتان بی‌نتیجه است، شجاعت ترک آن مسیر را داشته باشید. آرامش خود را حفظ کنید، از وابستگی‌های بیهوده بگذرید و بدانید که هیچ‌چیز در این دنیا ابدی نیست، نه رنج و نه خوشبختی.
شاهد فال حافظ: شاهد غزل در فال حافظ نقطه‌ی کلیدی تعبیر فال است
قسم به حشمت و جاه و جلالِ شاه شجاع
که نیست با کَسَم از بهرِ مال و جاه نزاع
شرابِ خانگیم بس مِیِ مُغانِه بیار
حریفِ باده رسید ای رفیقِ توبه وِداع
خدای را به مِی‌ام شست و شویِ خِرقه کنید
که من نمی‌شِنَوَم بویِ خیر از این اوضاع
این اشعار حافظ به حالات درونی و تجربه‌های فردی شاعر در برابر دنیای مادی و معیشتی اشاره دارند. حافظ در اینجا از **دوری از دنیا و توجه به عشق و باده سخن می‌گوید، در حالی که به نوعی در برابر ریا و دنیای فانی احساس بی‌اعتمادی دارد.
قسم به حشمت و جاه شاه شجاع: حافظ در آغاز قسم به حشمت و جلال شاه شجاع می‌خورد، اما در همین لحظه به روشنی اعلام می‌کند که با هیچ‌کسی به خاطر مال و جاه نزاع ندارد. این اشاره‌ای به دوری از دنیا و جریانات سیاسی و اجتماعی است. حافظ در اینجا می‌خواهد بگوید که تمامی این دنیای فانی و جاه‌طلبی‌ها برای او ارزشی ندارند.
شراب خانگی و مِی مُغانه: در این بیت، حافظ خواسته‌اش این است که شراب مغانه (که نماد عشق و حقیقت است) را در خانه بیاورند و از آن حریف باده شود. در واقع، حافظ از بی‌اعتنایی به مسایل دنیوی سخن می‌گوید و بیشتر علاقه‌مند به روحانیت و حقیقت است. او در اینجا باده را نمادی از پذیرش حقیقت و رهایی از دنیای مادی می‌داند.
خوشبویی و شست و شوی خرقه: حافظ از شست‌وشوی خرقه (لباس روحانی) با مِی صحبت می‌کند، که در اینجا به معنای پاک شدن از دنیای فانی و پذیرش عشق حقیقی است. حافظ می‌خواهد از دنیای پر از فساد و ناپاکی جدا شود و به سمت زندگی معنوی و آرامش درونی حرکت کند. او بوی خیر از اوضاع موجود نمی‌شنود و به همین دلیل از شست و شوی خرقه با مِی سخن می‌گوید.
پیام شاهد فال:
- دوری از دنیای مادی و توجه به معنویت: این فال از شما می‌خواهد که به جای نگرانی از مسایل مادی و جاه‌طلبی‌ها، به روحانیت و حقیقت درونی خود توجه کنید. به دنیای بیرونی و اهداف مادی نپردازید و بیشتر به عشق و حقیقت درونی خود بپردازید.
- جست‌وجو برای آرامش درونی: فال شما به شما یادآوری می‌کند که از فشارهای دنیای بیرونی فاصله بگیرید و پناهگاه خود را در درون پیدا کنید. این ممکن است با توجه به معنویت و ارتباط با خدا به دست آید.
- آرامش از رهایی از دنیای فانی: شما در مسیری قرار دارید که دنیای فانی و مشکلات آن شما را به خود مشغول کرده‌اند. فال شما از شما می‌خواهد که از این گمراهی‌ها عبور کنید و به آرامش درونی و حقیقت دست یابید.
🔮 نتیجه شاهد فال: فال شما به شما پیشنهاد می‌دهد که از دنیای بیرونی و دلبستگی‌های مادی رها شوید و در جست‌وجوی آرامش درونی و حقیقت زندگی باشید. باید در برابر وسوسه‌های دنیاوی مقاومت کنید و به سمت روحانیت و حقیقت خود حرکت کنید.
نکات تفسیر غزل 286 حافظ
وزن غزل: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن
بحر غزل: مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف
قالب شعری: غزل
منبع اولیه:دیوان پرویز ناتل خانلری
