1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
باغِ مرا چه حاجتِ سرو و صنوبر است؟
ای نازنین صنم، تو چه مذهب گرفتهای؟
چون نقشِ غم ز دور بِبینی شراب خواه
از آستانِ پیرِ مغان، سر چرا کشیم؟
دی وعده داد وصلم و در سر شراب داشت
در راه ما شکسته دلی می خرند و بس
یک قِصّه بیش نیست غمِ عشق، وین عجب
شیراز و آبِ رکنی و این بادِ خوش نسیم
فرق است از آبِ خِضر که ظُلمات جای او است
ما آبرویِ فقر و قناعت نمیبریم
حافظ چه طُرفه شاخ نباتیست کِلکِ تو
شمشادِ خانهپرورِ من از که کمتر است؟
کِت خونِ ما حلالتر از شیرِ مادر است
تشخیص کردهایم و مداوا مقرّر است
دولت درین سرا و گشایش درین در است
امروز تا چه گوید و بازش چه در سر است
بازار خود فروشی ازان سوی دیگر است
کز هر کسی که میشنوم، نامکرّر است
عیبش مکن که خالِ رُخِ هفت کشور است
تا آبِ ما که مَنبَعش الله اکبر است
با پادشه بگوی که روزی مقدّر است
کِش میوه دلپذیرتر از شهد و شکّر است
1
باغِ مرا چه حاجتِ سرو و صنوبر است؟
شمشادِ خانهپرورِ من از که کمتر است؟
2
ای نازنین صنم، تو چه مذهب گرفتهای؟
کِت خونِ ما حلالتر از شیرِ مادر است
3
چون نقشِ غم ز دور بِبینی شراب خواه
تشخیص کردهایم و مداوا مقرّر است
4
از آستانِ پیرِ مغان، سر چرا کشیم؟
دولت درین سرا و گشایش درین در است
5
دی وعده داد وصلم و در سر شراب داشت
امروز تا چه گوید و بازش چه در سر است
6
در راه ما شکسته دلی می خرند و بس
بازار خود فروشی ازان سوی دیگر است
7
یک قِصّه بیش نیست غمِ عشق، وین عجب
کز هر کسی که میشنوم، نامکرّر است
8
شیراز و آبِ رکنی و این بادِ خوش نسیم
عیبش مکن که خالِ رُخِ هفت کشور است
9
فرق است از آبِ خِضر که ظُلمات جای او است
تا آبِ ما که مَنبَعش الله اکبر است
10
ما آبرویِ فقر و قناعت نمیبریم
با پادشه بگوی که روزی مقدّر است
11
حافظ چه طُرفه شاخ نباتیست کِلکِ تو
کِش میوه دلپذیرتر از شهد و شکّر است
۱. خودکفایی و افتخار: حافظ از باغ خود سخن میگوید و میپرسد که چه نیازی به سرو و صنوبر دارد، وقتی که شمشاد خانهپرورش از همه چیز خود دارد. این بیت به معنی استقلال و بینیازی از تظاهر و وابستگیهای بیرونی است. برای شما نشاندهنده این است که در شرایطی قرار دارید که نیازی به هیچچیز خارج از خودتان احساس نمیکنید و به داشتههای خود افتخار میکنید.
۲. عشق و فداکاری: در این بیت، حافظ از عشق به معشوق سخن میگوید و میپرسد که معشوق چه دینی برگزیده است، در حالی که خون عاشق از شیر مادر برای او حلالتر است. این نشاندهنده فدای بیچشمداشت و بیهیچ مانعی در راه معشوق است. در اینجا شما ممکن است بهطور غیرمستقیم نشاندهندهی عشقی هستید که هیچچیز در مقابل آن اهمیت ندارد.
۳. درمان غم با شراب: حافظ میگوید زمانی که غم از دور نمایان شود، باید به سراغ شراب رفت. در واقع حافظ به اهمیت فراموشی دردها و رنجها از طریق لذتهای گذرا اشاره میکند. در زندگیتان ممکن است شما در جستجوی راهی برای تسکین دردها و غمهای قلبی خود باشید.
۴. راهحل در نزد پیر مغان: در این بیت به راهحلهایی اشاره میشود که در نزد کسانی با تجربه و حکمت است. حافظ توصیه میکند که سر خود را در آستانه پیر مغان خم کنید، چرا که در این مکان است که گشایش و راهحلهای واقعی یافت میشود. این پیام بهطور کلی نشاندهندهی ضرورت مشورت و راهنمایی گرفتن از کسانی است که در مسیر زندگی به تجربه و حکمت رسیدهاند.
۵. وعده وصال و سرنوشت: حافظ از وعدهای که معشوق به او داده و شرابی که در آن وعده وجود داشته سخن میگوید. اکنون در این لحظه او منتظر است که معشوق چه چیزی در سر دارد. این نشاندهندهى انتظاری طولانی و امیدوار به وصالی است که هنوز در هالهای از ابهام است.
۶. در بازار خودفروشی: حافظ از بازار خودفروشی سخن میگوید که در آن کسانی که شکستهدل هستند، خریداری میشوند. این اشاره به شرایطی دارد که در آن انسانها به دلایل مختلف از خود بیگانه میشوند و ممکن است در شرایطی قرار گیرند که خود را برای دیگران بفروشند.
۷. غم عشق و تکرار داستان: در این بیت، حافظ به تکرار داستان غم عشق اشاره میکند که هر کسی از آن حکایت میکند، ولی همچنان این قصه تکراری و بیپایان باقی میماند. در واقع این شعر به اهمیت تجربههای عاشقانه اشاره دارد که اگرچه ممکن است تکراری به نظر برسند، اما هر کسی بهگونهای متفاوت به آن میپردازد.
۸. زیبایی شیراز: حافظ به زیبایی شیراز و ویژگیهای خاص آن اشاره میکند. او میگوید که عیبها را نگیریم، زیرا هر کدام از این ویژگیها چیزی منحصر بهفرد دارند. این اشاره به این دارد که زیباییها و نقاط قوت هر چیز یا فردی را باید درک کنیم و از آنها بهره ببریم.
۹. تفاوت آبِ خضر و آبِ بهشتی: در این بیت حافظ به تفاوتهای جهان مادی و معنوی اشاره میکند. او میگوید که آبِ خضر که نماد زندگی جاوید است، در ظلمت است، اما آبِ که منبعش “الله اکبر” است، از دنیای نورانی و پاک سرچشمه میگیرد. این بیانگر اهمیت معنویت در زندگی است.
۱۰. بینیازی از فقر و قناعت: حافظ در این بیت نشان میدهد که او از زندگی در فقر و قناعت سر باز میزند، زیرا او به سرنوشت و تقدیر اعتقاد دارد و میداند که روزی مقدر است. این اشاره به اتکای به تقدیر و حکمت خداوند در زندگی دارد.
۱۱. طعمی شیرینتر از شهد: حافظ از شیرینی و طراوت عشق صحبت میکند که در دل انسان به طرز شگفتانگیزی مینشیند و از دیگر لذتها دلپذیرتر است. این اشاره به عشق و لذت درونی دارد که هیچچیز نمیتواند به اندازه آن دلچسب باشد.
📌 نتیجه فال:
🔹 این فال به شما یادآوری میکند که در دل شرایط زندگی، همواره در جستجوی حقیقت، آرامش و زیبایی باشید.
🔹 در مورد عشق و روابط، شما در جستجوی حقیقتی عمیق و معنوی هستید که فراتر از ظاهر و ظواهر است.
🔹 همچنین توصیه میشود که به تجربههای پیشین و حکمت کسانی که آگاهتر از شما هستند توجه کنید و از راهنمایی آنان بهرهمند شوید.
🎯 توصیه:
🔸 در شرایط سخت، به حکمت و تجربه افراد باتجربه توجه کنید.
🔸 در مسیر عشق، صبور باشید و به یاد داشته باشید که در نهایت، زندگی در دستان شما و تقدیر قرار دارد.
شاهد فال حافظ: شاهد غزل در فال حافظ نقطهی کلیدی تعبیر فال است
اَلمِنَّةُ لِلَّه که درِ میکده باز است
زان رو که مرا بر در او رویِ نیاز است
خُمها همه در جوش و خروشند ز مستی
وان می که در آن جاست حقیقت نه مَجاز است
از وی همه مستی و غرور است و تَکَبُر
وز ما همه بیچارگی و عجز و نیاز است
این غزل اشاره به لطف الهی و درک حقیقت در برابر مجاز دارد. شاعر از باز بودن درِ میکده بهعنوان نمادی از رحمت و پذیرش الهی یاد میکند و مستی حاصل از آن را حقیقی و معنوی میداند، نه صرفاً ظاهری و مجازی. در ادامه، به تفاوت جایگاه انسان و حقیقت اشاره کرده و نیاز و فروتنی انسان را در برابر عظمت و قدرت الهی بیان میکند.
پیام شاهد فال:
- رحمت و گشایش: اگر در انتظار یک فرصت یا رحمت الهی هستید، این غزل نشان میدهد که درها به روی شما باز خواهد شد و امیدی تازه خواهید یافت.
- حقیقت در برابر مجاز: نباید فریب ظواهر را خورد؛ آنچه ارزشمند است، حقیقتی است که در پس پردهها نهفته است.
- تسلیم در برابر حکمت الهی: این فال یادآور میشود که در برابر قدرت الهی، تنها راه رستگاری فروتنی و پذیرش است.
🔮 نتیجه شاهد فال: این فال نشان میدهد که در مسیر حقیقت و رشد معنوی، دری به روی شما گشوده شده است. اگر با چالشی روبهرو هستید، تسلیم حکمت الهی و پذیرش نیاز خود، شما را به آرامش و درک عمیقتری خواهد رساند.
نکات تفسیر غزل 40 حافظ
وزن غزل: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن
بحر غزل: مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: دیوان پرویز ناتل خانلری
مقدمه
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
غزل شماره ۳۹ حافظ :
بی مهر رخت روز مرا نور نماندست
غزل شماره ۴۱ حافظ :
المنة لله که در میکده باز است