1
2
3
4
5
6
7
رفتم به باغ صبحدمی تا چنم گلی
مسکین چو من به عشق گلی گشته مبتلا
میگشتم اندر آن چمن و باغ دمبدم
گل یار حسن گشته و بلبل قرین عشق
چون کرد در دلم اثر آواز عندلیب
بس گل شکفته میشود این باغ را ولی
حافظ مدار امید فرج زین مدار کون
آمد به گوش ناگهم آواز بلبلی
و اندر چمن فکنده ز فریاد غلغلی
میکردم اندر آن گل و بلبل تاملی
آن را تغیری نه و آن را تبدلی
گشتم چنان که هیچ نماندم تحملی
کس بی بلای خار نچیدهست ازو گلی
دارد هزار عیب و ندارد تفضلی
1
رفتم به باغ صبحدمی تا چنم گلی
آمد به گوش ناگهم آواز بلبلی
2
مسکین چو من به عشق گلی گشته مبتلا
و اندر چمن فکنده ز فریاد غلغلی
3
میگشتم اندر آن چمن و باغ دمبدم
میکردم اندر آن گل و بلبل تاملی
4
گل یار حسن گشته و بلبل قرین عشق
آن را تغیری نه و آن را تبدلی
5
چون کرد در دلم اثر آواز عندلیب
گشتم چنان که هیچ نماندم تحملی
6
بس گل شکفته میشود این باغ را ولی
کس بی بلای خار نچیدهست ازو گلی
7
حافظ مدار امید فرج زین مدار کون
دارد هزار عیب و ندارد تفضلی
1. آغاز جستوجوی زیبایی: سپیدهدم به باغ رفتم تا گلی بچینم، که ناگهان آواز دلانگیز بلبلی به گوشم رسید. بیان ورود شاعر به دنیای طبیعت و برخورد او با صدای عاشقانهی بلبل.
2. شباهت عاشق و بلبل: بلبل بینوایی مانند من، در عشق گلی گرفتار شده و با نالههایش غوغایی در چمن به پا کرده است. تشبیه حال عاشق به بلبل که در حسرت معشوق مینالد.
3. تأمل در حال گل و بلبل: در آن باغ و چمن، پیوسته گردش میکردم و در حال و رابطهی میان گل و بلبل اندیشه مینمودم. نشاندهنده تأمل شاعر در حکمت عشق و ارتباط عاشق و معشوق.
4. ثبات معشوق و بیقراری عاشق: گل همواره در کمال زیبایی خود باقی است و بلبل در آتش عشقش میسوزد، بی آنکه تغییری در حال گل ایجاد شود. بیان بیاعتنایی معشوق نسبت به عاشق، که در عشق بیتاب و پریشان است.
5. تأثیر نغمهی بلبل بر دل شاعر: آواز سوزناک بلبل چنان بر دلم اثر گذاشت که دیگر تاب و تحمل از کف دادم. نشاندهنده شدت تأثیر عشق که عاشق را از صبر و قرار میاندازد.
6. سختی وصال: باغ پر از گلهای شکفته است، اما هیچکس گلی را بدون رنج خار نچیده است. اشاره به این که راه رسیدن به معشوق همواره با سختیها همراه است.
7. بیرحمی روزگار: ای حافظ، از این دنیا انتظار لطف و مهربانی نداشته باش، زیرا هزار عیب دارد و در حق کسی بخشش و عنایتی نمیکند. بیان بیاعتباری دنیا و تأکید بر سختیهای زندگی.
📌 نتیجه فال:
🔸 در طلب معشوق یا هدفی والا هستی، اما راه رسیدن به آن آسان نخواهد بود.
🔸 همانگونه که بلبل در عشق گل بیتاب است، تو نیز در عشق یا آرزوی خود بیقرار شدهای.
🔸 برای رسیدن به مقصود، باید سختیها و دردها را تحمل کنی، زیرا هیچ کامیابی بدون رنج حاصل نمیشود.
🔸 از دنیا توقع لطف و بخشش نداشته باش، بلکه خودت باید برای هدفهایت تلاش کنی.
🎯 توصیه:
صبور باش و از سختیهای راه عشق و زندگی ناامید مشو، زیرا هیچ موفقیتی بدون تلاش و تحمل رنج به دست نمیآید.
شاهد فال حافظ: شاهد غزل در فال حافظ نقطهی کلیدی تعبیر فال است
این خرقه که من دارم در رهن شراب اولی
وین دفتر بیمعنی غرق می ناب اولی
چون عمر تبه کردم چندانکه نگه کردم
در کنج خراباتی افتاده خراب اولی
چون مصلحت اندیشی دور است ز درویشی
هم سینه پر آتش به هم دیده پرآب اولی
این فال نشاندهندهی بازتاب لحظات تأمل و جستجو در زندگی است. فرد در جستجوی معنای عمیقتر زندگی است و در این مسیر به اشتباهات گذشته خود پی برده است. او به یاد دوران گذشته خود که در آن به دنبال لذتهای مادی و دنیوی بود، به سراغ شراب و دلبستگیهای دنیوی میرود. در این فال، خرقه و دفتر نماد انتخابهای اشتباه و مسیرهای بیثمر در زندگی هستند. همچنین، تأکید بر این است که در جستجوی خوشبختی و رسیدن به آرامش، فرد باید از دلبستگیهای مادی و دنیوی فاصله بگیرد.
پیام شاهد فال:
- رهن شراب و دلبستگیهای بیثمر: “این خرقه که من دارم در رهن شراب اولی” و “وین دفتر بیمعنی غرق می ناب اولی” به معنی اشتباهات گذشته و پیروی از لذتهای زودگذر و بیثمر است. این مسیرهای بیهدف، تنها انسان را از مقصد اصلی خود دور میکنند و در نهایت به جایی نمیرسند.
- پشیمانی از گذشتگان: “چون عمر تبه کردم چندانکه نگه کردم” نشان میدهد که فرد به اشتباهات گذشتهاش پی برده است و در حال حاضر در حال بازنگری در زندگی خود است. در این لحظه، حس پشیمانی و بازبینی در رفتار و تصمیمات گذشته به سراغ او میآید.
- دوری از درویشی و کمال: “چون مصلحت اندیشی دور است ز درویشی” و “هم سینه پر آتش به هم دیده پرآب اولی” نشان میدهد که فرد اگر از مسیر درستی پیروی نکند و تنها به دنبال مصلحتهای دنیوی باشد، از حقیقت و کمال دور خواهد ماند. در این مسیر، او در بین دوگانگیهای درونی گرفتار خواهد شد؛ آتش در دل و اشک در چشم.
🔮 نتیجه شاهد فال: این زمان فرصتی است تا از اشتباهات گذشته درس بگیرید و به جای دلبستگی به لذتهای مادی و بیهدف، به دنبال حقیقت و آرامش درونی باشید. از مسیرهای بیثمر دوری کنید و به جستجوی هدفهای واقعی زندگی بپردازید تا به رضایت درونی و کمال نزدیک شوید.
نکات تفسیر غزل 456 حافظ
وزن غزل:مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن
بحر غزل:مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف
قالب شعری: غزل
منبع اولیه:دیوان پرویز ناتل خانلری