1
2
3
4
5
6
7
8
9
هواخواه توام جانا و میدانم که میدانی
ملامتگو چه دریابد میان عاشق و معشوق
بیفشان زلف و صوفی را بپابازی و رقص آور
گشادِ کار مشتاقان در آن ابروی دلبند است
ملک در سجدهٔ آدم زمین بوس تو نیت کرد
چراغ افروز چشم ما نسیم زلف خوبان است
دریغا عیش شبگیری که در خواب سحر بگذشت
ملول از همرهان بودن طریق کاردانی نیست
خیال چنبر زلفش فریبت میدهد حافظ
که هم نادیده میبینی و هم ننوشته میخوانی
نبیند چشم نابینا خصوص اسرار پنهانی
که از هر رقعهٔ دلقش هزاران بت بیفشانی
خدا را یک نفس بنشین گره بگشا ز پیشانی
که در حُسن تو چیزی یافت بیش از طور انسانی
مباد این جمع را یا رب غم از باد پریشانی
ندانی قدر وقت ای دل مگر وقتی که درمانی
بکش دشواری منزل به یاد عهد آسانی
نگر تا حلقهٔ اقبال ناممکن نجنبانی
1
هواخواه توام جانا و میدانم که میدانی
که هم نادیده میبینی و هم ننوشته میخوانی
2
ملامتگو چه دریابد میان عاشق و معشوق
نبیند چشم نابینا خصوص اسرار پنهانی
3
بیفشان زلف و صوفی را بپابازی و رقص آور
که از هر رقعهٔ دلقش هزاران بت بیفشانی
4
گشادِ کار مشتاقان در آن ابروی دلبند است
خدا را یک نفس بنشین گره بگشا ز پیشانی
5
ملک در سجدهٔ آدم زمین بوس تو نیت کرد
که در حُسن تو چیزی یافت بیش از طور انسانی
6
چراغ افروز چشم ما نسیم زلف خوبان است
مباد این جمع را یا رب غم از باد پریشانی
7
دریغا عیش شبگیری که در خواب سحر بگذشت
ندانی قدر وقت ای دل مگر وقتی که درمانی
8
ملول از همرهان بودن طریق کاردانی نیست
بکش دشواری منزل به یاد عهد آسانی
9
خیال چنبر زلفش فریبت میدهد حافظ
نگر تا حلقهٔ اقبال ناممکن نجنبانی
۱. آگاهی معشوق از حال عاشق: شاعر با اطمینان میگوید که معشوق از عشق و علاقهی او آگاه است، حتی بدون آنکه نیازی به بیان باشد. این نشان از ارتباط عمیق و درک متقابل دارد.
۲. ناآگاهی ملامتگران از حقیقت عشق: افراد ناآگاه که عشق را درک نمیکنند، نمیتوانند میان عاشق و معشوق قضاوتی داشته باشند. چشمان نابینا قادر به دیدن اسرار پنهان نیستند.
۳. شور و شوق عشق در برابر زهد خشک: شاعر از معشوق میخواهد که زلفش را بیفشاند و با طراوت عشق، صوفی خشکمغز را به رقص و شادی وادارد، چراکه عشق حقیقتی زنده و پویاست.
۴. گرهگشایی از مشکلات عاشقان: گشایش کار مشتاقان در دست معشوق است، و شاعر از او میخواهد که حتی برای لحظهای با نگاهی مهربان، سختیها را از پیشانی خود بزداید و آرامشی به دل عاشق بدهد.
۵. برتری معشوق بر دیگر مخلوقات: حتی فرشتگان که در برابر آدم سجده کردند، اگر معشوق را ببینند، در برابر او نیز کرنش خواهند کرد، زیرا زیباییاش فراتر از انسانهای عادی است.
۶. آرامش دل عاشقان در نسیم زلف معشوق: زیبایی و حضور معشوق دل عاشقان را روشن میکند. شاعر از خدا میخواهد که این جمع را از نگرانیها و پریشانیها دور نگه دارد.
۷. حسرت از دست رفتن فرصتها: شاعر افسوس میخورد که لذتهای زندگی و فرصتهای طلایی مانند عیش شبانه، در خواب و بیخبری از دست میروند و ارزش آنها را زمانی درک میکنیم که دیر شده است.
۸. صبر و استقامت در مسیر زندگی: ملول و دلزده شدن از سختیها نشانهی ناتوانی است. شاعر توصیه میکند که در لحظات دشوار، خاطرات شیرین گذشته را به یاد آورید تا این مسیر را با آرامش طی کنید.
۹. فریب خیال و توهم را نخورید: شاعر هشدار میدهد که خیالات و توهمات عاشقانه ممکن است ما را فریب دهند. نباید به دنبال محالات و سرابی از خوشبختی باشیم که دستیافتنی نیست.
📌 نتیجه فال:
🔹 عشق شما از چشم معشوق پنهان نیست. او شما را میبیند و میشناسد.
🔹 به سخنان ملامتگران بیتوجه باشید. آنها درک درستی از عشق ندارند.
🔹 برای خوشبختی، به جای دل بستن به زهد خشک، عشق و شادی را در زندگی بپذیرید.
🔹 قدر لحظات را بدانید و فرصتها را از دست ندهید.
🔹 اگر در مسیر زندگی با مشکلات مواجه شدید، صبور باشید و به یاد روزهای خوب، تحمل کنید.
🔹 از خیالات بیهوده دوری کنید. به دنبال اهدافی باشید که واقعاً دستیافتنیاند.
🎯 توصیه:
🔸 به احساسات و عواطف خود اعتماد کنید، اما فریب توهمات را نخورید.
🔸 فرصتهای زندگی را دریابید و در خواب غفلت نمانید.
🔸 از سختیها دلسرد نشوید و با یادآوری لحظات خوب، امید خود را حفظ کنید.
🔸 از سخنان منفی دیگران نگران نباشید؛ فقط خود شما و معشوق حقیقت را میدانید.
شاهد فال حافظ: شاهد غزل در فال حافظ نقطهی کلیدی تعبیر فال است
گفتند خلایق که توئی یوسف ثانی
چون نیک بدیدم به حقیقت به از آنی
شیرینتر از آنی به شکرخنده که گویم
ای خسرو خوبان که تو شیرین زمانی
تشبیه دهانت نتوان کرد به غنچه
هرگز نبود غنچه بدین تنگ دهانی
این فال از تجلی زیبایی، شایستگیها و عظمت معشوق سخن میگوید. در آن، شاعر به ستایش زیبایی و خصایص معشوق پرداخته و از این که نمیتواند آن را به درستی تشبیه کند، ابراز ناتوانی میکند. همچنین، در این فال به حقیقت زیبایی و ویژگیهای خاص فردی اشاره میشود که از نظر شاعر، فراتر از هر تشبیه و قیاسی است.
پیام شاهد فال:
- مقایسه با یوسف ثانی: “گفتند خلایق که توئی یوسف ثانی، چون نیک بدیدم به حقیقت به از آنی” در این بخش، معشوق به یوسف ثانی تشبیه شده است. یوسف به عنوان نماد زیبایی و کمال در تاریخ شناخته میشود و این مقایسه نشاندهنده تحسین و ارادت عمیق شاعر به معشوق است. به گفته شاعر، حقیقتاً معشوق زیبایی فراتر از هر مقایسهای دارد.
- شیرینی بیان: “شیرینتر از آنی به شکرخنده که گویم، ای خسرو خوبان که تو شیرین زمانی” در این قسمت، شاعر از شیرینی بینظیر سخنان معشوق سخن میگوید و او را به شیرینی و جذابیت بیان تشبیه میکند. این بیان در حقیقت تأکیدی است بر جذابیت کلام و تاثیرگذاری معشوق بر دلها و احساسات دیگران.
- تشبیه ناپذیری زیبایی: “تشبیه دهانت نتوان کرد به غنچه، هرگز نبود غنچه بدین تنگ دهانی” این بخش اشاره به زیبایی خارقالعاده معشوق دارد که از نظر شاعر، هیچ کلام و تشبیهی نمیتواند با آن برابری کند. دهان معشوق به حدی زیباست که حتی به غنچههای کوچک و ظریف هم نمیتوان آن را تشبیه کرد. این بیان تاکید دارد بر این که زیبایی معشوق از هر اندازهگیری یا مقایسهای فراتر است.
🔮 نتیجه شاهد فال: این فال از شما میخواهد که به زیباییهای درونی و ویژگیهای برجستهای که در خود دارید، توجه کنید. معشوق یا هدف شما در زندگی ممکن است چیزی بسیار خاص و بینظیر باشد که هیچگونه تشبیهی نمیتواند آن را بیان کند. به این زیباییها و ویژگیها افتخار کنید و از آنها به عنوان منبع الهام و قدرت استفاده نمایید.
نکات تفسیر غزل 465 حافظ
وزن غزل:مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن
بحر غزل:هزج مثمن سالم
قالب شعری: غزل
منبع اولیه:دیوان پرویز ناتل خانلری