1
2
3
4
5
6
7
8
9
سحر با باد میگفتم حدیث آرزومندی
دعای صبح و آه شب، کلید گنج مقصود است
قلم را آن زبان نبوَد، که سرِّ عشق گوید باز
الا ای یوسف مصری، که کردت سلطنت مشغول
جهان پیر رعنا را، ترحّم در جِبِلَّت نیست
همایی چون تو عالیقدر، حرص استخوان حیف است
در این بازار اگر سودیست، با درویش خرسند است
به خوبان دل مده حافظ ببین آن بی وفائی ها
به شعر حافظِ شیراز میرقصند و مینازند
خطاب آمد که واثق شو به الطاف خداوندی
بدین راه و روش میرو، که با دلدار پیوندی
ورای حدّ تقریر است، شرح آرزومندی
پدر را باز پرس آخر، کجا شد مهر فرزندی
ز عشق او چه میجوئی در او همّت چه میبندی
دریغ آن سایهٔ همّت، که بر نااهل افکندی
خدایا منعَمم گردان به درویشی و خرسندی
که با خوارزمیان کردند ترکان سمرقندی
سیهچشمان کشمیری و ترکان سمرقندی
1
سحر با باد میگفتم حدیث آرزومندی
خطاب آمد که واثق شو به الطاف خداوندی
2
دعای صبح و آه شب، کلید گنج مقصود است
بدین راه و روش میرو، که با دلدار پیوندی
3
قلم را آن زبان نبوَد، که سرِّ عشق گوید باز
ورای حدّ تقریر است، شرح آرزومندی
4
الا ای یوسف مصری، که کردت سلطنت مشغول
پدر را باز پرس آخر، کجا شد مهر فرزندی
5
جهان پیر رعنا را، ترحّم در جِبِلَّت نیست
ز عشق او چه میجوئی در او همّت چه میبندی
6
همایی چون تو عالیقدر، حرص استخوان حیف است
دریغ آن سایهٔ همّت، که بر نااهل افکندی
7
در این بازار اگر سودیست، با درویش خرسند است
خدایا منعَمم گردان به درویشی و خرسندی
8
به خوبان دل مده حافظ ببین آن بی وفائی ها
که با خوارزمیان کردند ترکان سمرقندی
9
به شعر حافظِ شیراز میرقصند و مینازند
سیهچشمان کشمیری و ترکان سمرقندی
1. توکل به خداوند: سحرگاهان، هنگام دعا و نیایش، امید و آرزوهای خود را با باد در میان گذاشتید. اما پاسخ آمد که به لطف خداوند اعتماد کنید و دل به او بسپارید. نشانهای از آرامش و پذیرش تقدیر الهی است.
2. اهمیت دعا و نیایش: دعاهای صبحگاهی و راز و نیاز شبانه، کلید رسیدن به آرزوها و مقصود اصلی است. اگر در طلب چیزی هستید، به عبادت و توسل ادامه دهید، که راه رسیدن به مقصود همین است.
3. عشق فراتر از بیان است: راز عشق را نمیتوان به زبان آورد، زیرا فراتر از حدّ توصیف و بیان است. اگر دچار احساسات عمیقی هستید که بیان آن دشوار است، این نشانهای از عشق حقیقی و والای شماست.
4. یادآوری وظایف و محبتهای گذشته: خطاب به یوسف (ع) است که در اوج قدرت، مهر پدر را فراموش نکند. اگر در زندگی به مقامی رسیدهاید، فراموش نکنید که چه کسانی شما را یاری کردهاند.
5. بیرحمی دنیا: دنیا ذاتاً بیرحم است و انتظار ترحّم از آن داشتن بیهوده است. به دنبال محبت و انصاف در جهانی که بر اساس مصلحتها بنا شده، نباشید.
6. ارزش خود را بدانید:همای عالیقدری مانند شما، نباید برای چیزهای بیارزش حرص بخورد. خود را صرف کسانی نکنید که شایستگی توجه شما را ندارند.
7. ارزش قناعت و خرسندی: در این دنیا، اگر سود و منفعتی هست، نصیب افراد قانع و خرسند میشود. سعادت در قناعت و رضایت از زندگی است، نه در طمع و زیادهخواهی.
8. هشدار نسبت به بیوفایی: دل دادن به افراد بیوفا، نتیجهای جز رنج ندارد. به کسانی که سابقه بیوفایی دارند، بیش از حد اعتماد نکنید.
9. ارزش شعر و هنر: شعر حافظ، حتی در دوردستترین سرزمینها مورد تحسین و ستایش است. هنر و دانایی، جایگاه والایی دارد و تأثیر آن فراتر از مرزهاست.
📌 نتیجه فال:
🔸 توکل به خدا را فراموش نکنید، زیرا الطاف الهی همیشه جاری است.
🔸 راز و نیاز و دعا، کلید رسیدن به اهداف شماست.
🔸 ارزش خود را بدانید و وقت و انرژی خود را صرف افراد ناشایست نکنید.
🔸 انتظار محبت و انصاف از دنیا نداشته باشید؛ دنیا بیرحم است.
🔸 افراد بیوفا را بشناسید و از آنها فاصله بگیرید.
🔸 قناعت و رضایت از زندگی، مهمترین سرمایه شماست.
🔸 اگر هنری یا دانشی دارید، آن را گرامی بدارید، زیرا جاودان خواهد شد.
🎯 توصیه:
به جای نگرانی از سختیها، بر رحمت و حکمت خداوند اعتماد کنید. در انتخاب دوستان و اطرافیان دقت بیشتری داشته باشید و وقت خود را صرف کسانی کنید که ارزش آن را دارند. زندگی را با قناعت و آرامش پیش ببرید، که این راه سعادت است.
شاهد فال حافظ: شاهد غزل در فال حافظ نقطهی کلیدی تعبیر فال است
چه بودی ار دل آن یار مهربان بودی
که حال ما نه چنین بودی ار چنان بودی
گرَم زمانه سرافراز داشتی و عزیز
سریر عزتم آن خاک آستان بودی
به خواب نیز نمیبینمش چه جای وصال
چو این نبود و ندیدیم باری آن بودی
این فال نشان از حسرت، آرزو و اندوهی دارد که در دل عاشق جای گرفته است. شاعر در حسرت مهر و محبت یاری است که اگر همراه میبود، حال و روز او چنین پریشان نمیگشت.
پیام شاهد فال:
- حسرت و اندوه: اگر معشوق دلرحم و مهربان بود، عاشق در چنین وضعیتی گرفتار نمیشد.
- جایگاه از دست رفته: اگر بخت یاری میکرد، عزت و سربلندی عاشق در خدمت معشوق معنا مییافت.
- دوری و فراق: حتی در خواب نیز دیدار یار میسّر نیست، چه رسد به وصال.
🔮 نتیجه شاهد فال: این فال بیانگر حسرت بر گذشته و آرزوی وصال است
نکات تفسیر غزل 431 حافظ
وزن غزل:مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن
بحر غزل:هزج مثمن سالم
قالب شعری: غزل
منبع اولیه:دیوان پرویز ناتل خانلری