1
2
3
4
5
6
7
ناگهان پرده برانداختهای یعنی چه؟
زلف در دست صبا، گوش به فرمان رقیب
شاهِ خوبانی و منظور گدایان شدهای
نه سر زلف خود اول تو به دستم دادی؟
سخنت رمزِ دهان گفت و کمر سِرّ میان
هر کس از مُهرهٔ مِهر تو به نقشی مشغول
حافظا در دل تنگت چو فرود آمد یار
مست از خانه برون تاختهای یعنی چه؟
این چنین با همه درساختهای یعنی چه؟
قدر این مرتبه نشناختهای یعنی چه؟
بازم از پای درانداختهای یعنی چه؟
در میان تیغ به ما آختهای یعنی چه؟
عاقبت با همه کج باختهای یعنی چه؟
خانه از غیر نپرداختهای یعنی چه؟
1
ناگهان پرده برانداختهای یعنی چه؟
مست از خانه برون تاختهای یعنی چه؟
2
زلف در دست صبا، گوش به فرمان رقیب
این چنین با همه درساختهای یعنی چه؟
3
شاهِ خوبانی و منظور گدایان شدهای
قدر این مرتبه نشناختهای یعنی چه؟
4
نه سر زلف خود اول تو به دستم دادی؟
بازم از پای درانداختهای یعنی چه؟
5
سخنت رمزِ دهان گفت و کمر سِرّ میان
در میان تیغ به ما آختهای یعنی چه؟
6
هر کس از مُهرهٔ مِهر تو به نقشی مشغول
عاقبت با همه کج باختهای یعنی چه؟
7
حافظا در دل تنگت چو فرود آمد یار
خانه از غیر نپرداختهای یعنی چه؟
۱. ناگهان پرده برانداختهای یعنی چه؟ شاعر در این بیت به شخصی که به ناگاه پردهی اسرار خود را کنار زده و خود را در معرض دید قرار داده اشاره میکند. این پردهبرداری ممکن است نماد آشکار کردن رازها و افکار نهانی باشد. در ادامه، با اشاره به خروج ناگهانی از خانه و شتاب در اقدام، شاعر از تغییرات بیمقدمه و ناگهانی در رفتار و تصمیمات فرد میپرسد. این تغییرات ممکن است بیدلیل و بدون تفکر قبلی باشند و شاعر از این رفتار غافلگیر شده است.
۲. زلف در دست صبا، گوش به فرمان رقیب: شاعر در این بیت به فردی اشاره میکند که در مقابل باد (صبا) تسلیم شده و در حال تبعیت از رقیب خود است. زلف معشوق که نماد زیبایی و جذابیت است، به دست صبا سپرده میشود و این حرکت نشاندهنده تسلیم در برابر دنیای بیرونی و رقابت است. شاعر از فرد میپرسد که چرا چنین رفتاری دارد که به نظر میرسد با همه افراد و شرایط به سازگاری میرسد، بهویژه زمانی که تحت تأثیر رقیب قرار میگیرد.
۳. شاهِ خوبانی و منظور گدایان شدهای: شاعر در این بیت به فردی که در مرتبهی بالایی از محبوبیت یا مقام قرار دارد، اشاره میکند. او به شاه خوبیها تبدیل شده است و مردم گدا و بیچیز به دنبال توجه او هستند. اما شاعر از او میپرسد که آیا ارزش و اهمیت این مقام و موقعیت را درک کرده است؟ آیا این شخص قدر جایگاه خود را میداند یا همچنان بیتوجه به آن است؟
۴. نه سر زلف خود اول تو به دستم دادی؟ شاعر در اینجا از فردی میپرسد که در ابتدا با زیبایی و جذابیت خود، دل او را به دست آورده بود (سر زلف خود را به دست او داده بود). اما اکنون همان فرد، با اعمال یا رفتارهای خود باعث افت و سقوط شاعر میشود. شاعر از او میپرسد که چرا دوباره او را از راه به در کرده و از پا انداخته است، یعنی چرا این شخص به بیوفایی و تغییر رفتار دچار شده است؟
۵. سخنت رمزِ دهان گفت و کمر سِرّ میان: در این بیت، شاعر به سخنان فردی اشاره میکند که حاوی رمز و رازهایی بوده و در دل سخن، سرّی نهفته است. این سخن، در حقیقت، به نوعی هشدار و اشاره به خطرات آینده است. اما شاعر در ادامه از این فرد میپرسد که چرا این رازها را در چنین موقعیت خطرناکی بیان کرده است (در میان تیغ). آیا این رفتار به نوعی بازی با جان و سرنوشت است؟
۶. هر کس از مُهرهٔ مِهر تو به نقشی مشغول: شاعر در این بیت به فردی اشاره میکند که در زندگی خود، مهر و محبت بسیاری به افراد مختلف داده است و هر کسی به نوعی از این محبت بهرهبرداری کرده است. اما شاعر از او میپرسد که در نهایت، چرا به همه کسانی که در این راه بودهاند، نتیجهای معکوس و ناامیدکننده به دست آمده است؟ چرا این فرد در پایان با همه دلسوزیها و محبتهایش باز هم شکست خورده است؟
۷. حافظا در دل تنگت چو فرود آمد یار: در این بیت، شاعر از حافظ میپرسد که وقتی یار در دل تنگ او وارد شده است (شاید به معنای ورود عشق یا توجه معشوق)، چرا خانهاش همچنان در اختیار غیر است؟ چرا در دل او که جای معشوق است، هنوز جایگاه دیگری برای غیر وجود دارد؟ این بیت به نوعی به مفهوم اولویتها و وفاداری در عشق اشاره دارد و از حافظ میخواهد که دلیل این تضاد را روشن کند.
📌 نتیجه فال:
🔸 شما ممکن است در مسیر زندگی با رفتارهایی مواجه شوید که بهطور ناگهانی تغییر میکنند و از شما میخواهند که در برابر آنها واکنش نشان دهید.
🔸 در روابط خود با دیگران، ممکن است متوجه شوید که بعضی افراد تغییرات غیرمنتظرهای در رفتار خود دارند که شما را شگفتزده میکند.
🔸 با وجود موقعیتهای برجسته و محبوبیت، ممکن است نتوانید از همهی مزایای آن بهره ببرید، بهویژه اگر قدر موقعیت خود را ندانید.
🔸 در برخورد با مشکلات و ناملایمات زندگی، ممکن است احساس کنید که در نهایت، همه چیز به نتیجهای ناامیدکننده میرسد، اما این تجربیات به شما درسهای بزرگی خواهند داد.
🎯 توصیه:
با آگاهی از موقعیتهای موجود در زندگی، در هنگام مواجهه با تغییرات یا مشکلات ناگهانی، سعی کنید بر اساس حکمت و دوراندیشی عمل کنید. در روابط خود دقت بیشتری به خرج دهید و همواره درک عمیقی از موقعیت خود و افراد اطرافتان داشته باشید.
شاهد فال حافظ: شاهد غزل در فال حافظ نقطهی کلیدی تعبیر فال است
درِ سرای مغان رُفته بود و آب زده
نشسته پیر و صلایی به شیخ و شاب زده
سبوکشان همه در بندگیش بسته کمر
ولی ز تَرک کُله چتر بر سحاب زده
شعاع جام و قدح نور ماه پوشیده
عذار مغبچگان راه آفتاب زده
این فال نشاندهنده فضایی از پاکی، طهارت، و آمادگی برای یک تجربه معنوی یا تحول درونی است. همچنین به اهمیت تواضع، بندگی واقعی، و نور حقیقت اشاره دارد که بر هر چیزی سایه میافکند.
پیام شاهد فال:
- آمادگی برای تحول: شرایط برای یک تغییر مثبت و عمیق فراهم شده است، پس با ذهنی باز و دلی پاک پذیرای آن باشید.
- بندگی و تواضع: کسانی که حقیقت را درک کردهاند، در برابر آن سر تسلیم فرود آوردهاند. غرور را کنار بگذارید و از دانش و تجربه بزرگان بهره ببرید.
- نور حقیقت: همانگونه که نور ماه در برابر روشنی جام محو میشود، برخی جلوههای ظاهری در برابر حقیقت رنگ میبازند. حقیقت را فراتر از ظواهر ببینید.
🔮 نتیجه شاهد فال: فرصتی برای رشد معنوی و شناخت عمیقتر پیش آمده است. با پذیرش تواضع و درک حقیقت، مسیر روشنتری در زندگی خواهید داشت.
نکات تفسیر غزل 412 حافظ
وزن غزل: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن
بحر غزل: رمل مثمن مخبون محذوف
قالب شعری: غزل
منبع اولیه:دیوان پرویز ناتل خانلری