1
2
3
4
5
6
7
8
گر مِی‌فروش حاجتِ رندان روا کند
ساقی به جامِ عدل بده باده تا گدا
ما را که دردِ عشق و بلای خُمار هست
حقّا کزین غَمان برسد مژدهٔ امان
گر رنج پیشت آید و گر راحت ای حکیم
در کارخانه‌ای که رَهِ علم و عقل نیست
مطرب بساز عود که کس بی‌اجل نمرد
جان رفت در سرِ می و حافظ به عشق سوخت
ایزد گنه ببخشد و دفعِ وبا کند
غیرت نیاوَرَد، که جهان پُر بلا کند
یا وصلِ دوست یا میِ صافی دوا کند
گر سالِکی به عهدِ امانت وفا کند
نسبت مَکُن به غیر که اینها خدا کند
وهمِ ضعیفْ رایْ فضولی چرا کند
وان کاو نه این ترانه سُراید خطا کند
عیسی‌دَمی کجاست که احیایِ ما کند
1
گر مِی‌فروش حاجتِ رندان روا کند
ایزد گنه ببخشد و دفعِ وبا کند
2
ساقی به جامِ عدل بده باده تا گدا
غیرت نیاوَرَد، که جهان پُر بلا کند
3
ما را که دردِ عشق و بلای خُمار هست
یا وصلِ دوست یا میِ صافی دوا کند
4
حقّا کزین غَمان برسد مژدهٔ امان
گر سالِکی به عهدِ امانت وفا کند
5
گر رنج پیشت آید و گر راحت ای حکیم
نسبت مَکُن به غیر که اینها خدا کند
6
در کارخانه‌ای که رَهِ علم و عقل نیست
وهمِ ضعیفْ رایْ فضولی چرا کند
7
مطرب بساز عود که کس بی‌اجل نمرد
وان کاو نه این ترانه سُراید خطا کند
8
جان رفت در سرِ می و حافظ به عشق سوخت
عیسی‌دَمی کجاست که احیایِ ما کند
1. نقش مغفرت و بخشش: در بیت اول، شاعر امید دارد که می‌فروش حاجات رندان را برآورده سازد، همان‌گونه که ایزد، گناهان را می‌بخشد و بلا را دفع می‌کند. این نشانه‌ای از ارتباط میان لطف الهی و کرم ساقی است.
2. عدالت و آرامش: در بیت دوم، شاعر از ساقی می‌خواهد که باده را با عدالت در جام بریزد تا فقر و نیازمندی باعث حسادت و فتنه نشود. این نشانه‌ای از اهمیت عدالت در جامعه است.
3. چاره‌ی درد عشق: در بیت سوم، شاعر بیان می‌کند که تنها دو چیز می‌تواند درد عشق و خمار را درمان کند: وصال محبوب یا باده‌ی ناب. این نشانه‌ای از نقش عشق و مستی در تسکین روح است.
4. وفای به عهد و رهایی از غم: بیت چهارم اشاره دارد که اگر سالک راه حقیقت به عهد خود وفا کند، مژده‌ی نجات از غم‌ها خواهد رسید. این نشانه‌ای از ارزش پایبندی به پیمان در مسیر سلوک است.
5. قبول قضا و قدر: در بیت پنجم، شاعر توصیه می‌کند که حکیم نباید رنج و راحت را به غیر از خدا نسبت دهد، زیرا همه چیز به اراده‌ی الهی رخ می‌دهد. این نشانه‌ای از پذیرش قضا و قدر است.
6. ناتوانی عقل در برابر حقیقت: بیت ششم بیانگر آن است که در جهانی که راه عقل و علم مشخص نیست، دخالت وهم و رای ضعیف نابه‌جا و بیهوده خواهد بود. این نشانه‌ای از محدودیت‌های عقل در درک اسرار هستی است.
7. پذیرش مرگ و سرنوشت: در بیت هفتم، شاعر می‌گوید که هیچ‌کس بی‌اجل نمرده است و آن که جز این سخن را باور دارد، در خطاست. این نشانه‌ای از پذیرش مرگ به عنوان حقیقتی گریزناپذیر است.
8. نیاز به احیای روح: در بیت آخر، شاعر از عشق سوخته و جان‌باخته‌ی خود سخن می‌گوید و امید دارد که نفسی مسیحایی بیاید و او را احیا کند. این نشانه‌ای از اشتیاق به رستگاری و بازگشت به حیات معنوی است.
📌 نتیجه فال:
🔹 امید به رحمت و بخشش الهی داشته باشید.
🔹 عدالت را در زندگی رعایت کنید تا از حسادت و بلا دور بمانید.
🔹 عشق و مستی می‌تواند دردهای روحی را التیام بخشد.
🔹 وفای به عهد، کلید رهایی از غم‌هاست.
🔹 همه چیز به اراده‌ی خداوند رخ می‌دهد، پس تسلیم قضا و قدر باشید.
🔹 درک همه‌ی اسرار جهان با عقل و علم ممکن نیست.
🔹 مرگ حقیقتی حتمی است، از آن هراس نداشته باشید.
🔹 برای رهایی از رنج‌ها، به نیرویی الهی و نجات‌بخش نیاز دارید.
🎯 توصیه:
در مسیر حقیقت، به عهد و پیمان خود وفادار باشید. قضا و قدر را بپذیرید و از دخالت‌های بیهوده بپرهیزید. به دنبال عدالت باشید و از نعمت عشق و مستی برای آرامش روح بهره گیرید.
شاهد فال حافظ: شاهد غزل در فال حافظ نقطه‌ی کلیدی تعبیر فال است
دلا بسوز که سوزِ تو کارها بِکُنَد
نیازِ نیمْ‌شبی دفعِ صد بلا بِکُنَد
عِتابِ یارِ پریچهره عاشقانه بکَش
که یک کرشمه تلافیِّ صد جفا بکُند
ز مُلک تا ملکوتش حجاب بردارند
هر آنکه خدمتِ جامِ جهان‌نما بکُند
در این ابیات، شاعر به ارزش سوز و گداز دل، نیایش شبانه و تحمل سختی‌ها در راه عشق اشاره می‌کند. در بیت اول، می‌گوید که سوز دل، قدرتی شگفت دارد و می‌تواند کارهای بزرگی انجام دهد، چنان‌که نیایش خالصانه در نیمه‌شب، قادر است صد بلا را دفع کند. در بیت دوم، توصیه می‌کند که عاشق باید عتاب و بی‌مهری معشوق زیباروی را با عشق تحمل کند، زیرا یک نگاه محبت‌آمیز از سوی او، جبران صد جفا خواهد بود. در بیت سوم، بیان می‌دارد که کسی که با حقیقت و معرفت همراه شود و به خدمت “جام جهان‌نما” (رمز دانایی و آگاهی) درآید، پرده‌های میان دنیا و عالم معنوی برایش کنار خواهد رفت.
پیام شاهد فال:
- مشکلات و سختی‌های زندگی را با صبر و نیایش می‌توان پشت سر گذاشت.
- عشق و وفاداری واقعی، پاداش خود را خواهد داشت، حتی اگر در ابتدا با سختی‌ها و بی‌مهری‌ها روبه‌رو شود.
- کسب معرفت و شناخت حقیقت، راهی برای رسیدن به بینش عمیق‌تر و درک جهان است.
🔮 نتیجه شاهد فال: این فال به شما نوید می‌دهد که اگر با خلوص نیت تلاش کنید و صبر پیشه سازید، مشکلاتتان حل خواهد شد. همچنین، عشق واقعی و معنویت، کلید حل بسیاری از گره‌های زندگی است. اگر در مسیری که هستید، اخلاص و صداقت داشته باشید، سرانجام به روشنی و حقیقت خواهید رسید.
نکات تفسیر غزل 181 حافظ
وزن غزل:مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن
بحر غزل:مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف
قالب شعری: غزل
منبع اولیه:دیوان پرویز ناتل خانلری
