1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
راهی بزن که آهی بر سازِ آن توان زد
بر آستانِ جانان گر سر توان نهادن
قَدِّ خمیدهٔ ما سهلت نماید امّا
در خانقه نگنجد اسرارِ عشقبازی
درویش را نباشد برگِ سرایِ سلطان
اهلِ نظر دو عالم در یک نظر ببازند
گر دولتِ وصالت خواهد دری گشودن
عشق و شباب و رندی مجموعهٔ مراد است
شد رهزنِ سلامت زلفِ تو وین عجب نیست
حافظ به حَقِّ قرآن کز شِید و زرق بازآی
شعری بخوان که با او رَطلِ گران توان زد
گلبانگِ سربلندی بر آسمان توان زد
بر چشمِ دشمنان تیر، از این کمان توان زد
جامِ میِ مُغانه هم با مُغان توان زد
ماییم و کهنه دلقی کآتش در آن توان زد
عشق است و داوِ اول بر نقدِ جان توان زد
سرها بدین تَخَیُّل بر آستان توان زد
چون جمع شد معانی، گویِ بیان توان زد
گر راهزن تو باشی صد کاروان توان زد
باشد که گویِ عیشی در این جهان توان زد
1
راهی بزن که آهی بر سازِ آن توان زد
شعری بخوان که با او رَطلِ گران توان زد
2
بر آستانِ جانان گر سر توان نهادن
گلبانگِ سربلندی بر آسمان توان زد
3
قَدِّ خمیدهٔ ما سهلت نماید امّا
بر چشمِ دشمنان تیر، از این کمان توان زد
4
در خانقه نگنجد اسرارِ عشقبازی
جامِ میِ مُغانه هم با مُغان توان زد
5
درویش را نباشد برگِ سرایِ سلطان
ماییم و کهنه دلقی کآتش در آن توان زد
6
اهلِ نظر دو عالم در یک نظر ببازند
عشق است و داوِ اول بر نقدِ جان توان زد
7
گر دولتِ وصالت خواهد دری گشودن
سرها بدین تَخَیُّل بر آستان توان زد
8
عشق و شباب و رندی مجموعهٔ مراد است
چون جمع شد معانی، گویِ بیان توان زد
9
شد رهزنِ سلامت زلفِ تو وین عجب نیست
گر راهزن تو باشی صد کاروان توان زد
10
حافظ به حَقِّ قرآن کز شِید و زرق بازآی
باشد که گویِ عیشی در این جهان توان زد
۱. موسیقی و شعر برای دلهای شکسته: حافظ در این بیت درخواست میکند که راهی برای نواختن سازی پیدا شود که بتواند با آن ناله و آهی همراه شود، یا شعری خوانده شود که بتوان با آن جام شراب سنگین نوشید. این نشان از نیاز به تسلی خاطر دارد.
۲. سربلندی در عشق: در بیت دوم، او میگوید که اگر بتوان سر بر آستان معشوق نهاد، میتوان به بلندای افتخار دست یافت. این اشاره به تواضع در برابر حقیقت و عشق دارد.
۳. قدرت پنهان در ضعف ظاهری: شاعر در بیت سوم بیان میکند که خمیدگی قامتش شاید بیاهمیت به نظر برسد، اما همانند تیر از چلهی کمان، میتواند بر دشمنان ضربه بزند. این نشاندهندهی قدرت نهفته در افرادی است که ضعیف پنداشته میشوند.
۴. عشق واقعی در قید و بند نیست: حافظ میگوید که رازهای عشقبازی در خانقاه جای نمیگیرد و تنها در کنار مغان و جام شراب میتوان به آن پی برد. این به معنای آزادی عشق از قیود ظاهری و ریاکاری است.
۵. قناعت و بینیازی از دنیا: او در بیت پنجم اشاره دارد که درویش را نیازی به کاخ و داراییهای شاهان نیست، بلکه او با کهنه لباسی که حتی میتوان آن را به آتش کشید، راضی است. این تأکید بر بینیازی و قناعت در برابر مادیات است.
۶. فداکاری در عشق: حافظ عشق را بازی بزرگی میداند که در همان ابتدا باید جان را در آن گرو گذاشت. این بیت نشاندهندهی فداکاری و از خودگذشتگی در راه عشق است.
۷. وصال، پاداش صبر و اراده: او میگوید که اگر دولت وصال در خانهای را بگشاید، سرها برای رسیدن به آن در آستانش فرود خواهد آمد. این بیانگر صبر و استقامت در عشق است.
۸. کمال در جمع معانی عشق، جوانی و رندی: در این بیت، حافظ ترکیب عشق، جوانی و رندی را کلید رسیدن به مقصود میداند. اگر این سه با هم جمع شوند، بیان حقیقت آسان خواهد شد.
۹. زلف معشوق، راهزن دلها: او میگوید که زلف معشوق سلامت او را ربوده است، که تعجبی ندارد، زیرا اگر معشوق راهزن باشد، میتواند صدها کاروان را غارت کند. این نشاندهندهی قدرت عشق در تسخیر دلهاست.
۱۰. بازگشت به راستی و حقیقت: در بیت آخر، حافظ با توسل به قرآن از خود میخواهد که از فریب و نیرنگ دوری کند، شاید بتواند در این دنیا نیز به خوشی و آرامش دست یابد.
📌 نتیجه فال:
🔹 اگر دردی در دل دارید، موسیقی و شعر میتواند مرهمی بر آن باشد.
🔹 برای رسیدن به عشق و حقیقت، باید تواضع داشت و گاهی سر بر آستان معشوق نهاد.
🔹 ضعیف پنداشتن خود یا دیگران اشتباه است؛ قدرت درونی شما میتواند دشمنان را غافلگیر کند.
🔹 قیود ظاهری و ریای دنیوی نمیتواند عشق واقعی را محدود کند.
🔹 قناعت و بینیازی از تجملات، شما را به آرامش حقیقی نزدیکتر خواهد کرد.
🔹 در عشق باید از جان مایه گذاشت و فداکاری کرد.
🔹 اگر به هدف والایی چشم دوختهاید، باید برای آن تلاش کنید.
🔹 سه عنصر عشق، جوانی و رندی میتوانند شما را به کمال برسانند.
🔹 جاذبه و فریب عشق قوی است، مراقب باشید که در آن گم نشوید.
🔹 به راستی و صداقت بازگردید، زیرا خوشی و سعادت در راستی نهفته است.
🎯 توصیه:
از تردید و دودلی دوری کنید و با ایمان به مسیرتان ادامه دهید. عشق واقعی و حقیقت تنها با تلاش و از خودگذشتگی به دست میآید. اگر به دنبال وصال هستید، باید صبور باشید و در عین حال، از ریای دنیوی دوری کنید.
شاهد فال حافظ: شاهد غزل در فال حافظ نقطهی کلیدی تعبیر فال است
اگر روم ز پِیاش فتنهها برانگیزد
ور از طلب بنشینم به کینه برخیزد
وگر به رهگذری یک دَم از هواداری
چو گَرد در پِیاش افتم چو باد بُگْریزد
وگر کنم طلبِ نیم بوسه صد افسوس
ز حُقِّهٔ دهنش چون شکر فرو ریزد
در این ابیات، شاعر از معشوقی سختگیر و بیقرار سخن میگوید که هرگونه واکنش عاشق را با بیمهری پاسخ میدهد. در بیت اول، بیان میکند که اگر در پی معشوق برود، فتنهها و مشکلاتی به دنبال دارد، و اگر از طلب او دست بکشد، معشوق از روی کینه واکنش نشان میدهد. در بیت دوم، عشق خود را به بادی تشبیه میکند که اگر لحظهای در مسیر معشوق قرار گیرد، همانند گردی به دست باد پراکنده خواهد شد. در بیت سوم، حسرت بوسهای از لبان شیرین معشوق را بیان میکند و میگوید که حتی اگر این بوسه را طلب کند، همچون شکری که به آسانی فرو میریزد، بهسرعت از دست خواهد رفت.
پیام شاهد فال:
- شما در رابطهای پرچالش قرار دارید که هرگونه تصمیمی ممکن است با واکنش پیشبینینشدهای روبهرو شود.
- ممکن است حس کنید که تلاشهای شما برای رسیدن به مقصود، نتیجهای جز پراکندگی و ناامیدی ندارد.
- برخی آرزوهای شما به نظر نزدیک میآیند، اما همچون دانههای شکر، بهسرعت از دسترس خارج میشوند.
🔮 نتیجه شاهد فال: این فال توصیه میکند که در احساسات و خواستههای خود تعادل برقرار کنید. اگر درگیر رابطهای ناپایدار هستید که آرامش شما را سلب کرده، بهتر است با دیدی واقعبینانه به آن نگاه کنید و تصمیمی آگاهانه بگیرید.
نکات تفسیر غزل 150 حافظ
وزن غزل: مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن
بحر غزل: مضارع مثمن اخرب
قالب شعری: غزل
منبع اولیه:دیوان پرویز ناتل خانلری
مقدمه
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
غزل شماره 149 حافظ :
سحر چون خسرو خاور علم بر کوهساران زد
غزل شماره 151 حافظ :
اگر روم ز پیاش فتنهها برانگیزد