1
2
3
4
5
6
7
اگر روم ز پِیاش فتنهها برانگیزد
وگر به رهگذری یک دَم از هواداری
وگر کنم طلبِ نیم بوسه صد افسوس
من آن فریب که در نرگسِ تو میبینم
فراز و شیب بیابان عشق، دامِ بلاست
تو عمر خواه و صبوری که چرخِ شعبده باز
بر آستانهٔ تسلیم سر بِنِه حافظ
ور از طلب بنشینم به کینه برخیزد
چو گَرد در پِیاش افتم چو باد بُگْریزد
ز حُقِّهٔ دهنش چون شکر فرو ریزد
بس آبروی که با خاک ره برآمیزد
کجاست شیردلی کز بلا نپرهیزد
هزار بازی از این طُرفهتر برانگیزد
که گر ستیزه کنی، روزگار بستیزد
1
اگر روم ز پِیاش فتنهها برانگیزد
ور از طلب بنشینم به کینه برخیزد
2
وگر به رهگذری یک دَم از هواداری
چو گَرد در پِیاش افتم چو باد بُگْریزد
3
وگر کنم طلبِ نیم بوسه صد افسوس
ز حُقِّهٔ دهنش چون شکر فرو ریزد
4
من آن فریب که در نرگسِ تو میبینم
بس آبروی که با خاک ره برآمیزد
5
فراز و شیب بیابان عشق، دامِ بلاست
کجاست شیردلی کز بلا نپرهیزد
6
تو عمر خواه و صبوری که چرخِ شعبده باز
هزار بازی از این طُرفهتر برانگیزد
7
بر آستانهٔ تسلیم سر بِنِه حافظ
که گر ستیزه کنی، روزگار بستیزد
۱. چالشهای عشق و سرگردانی عاشق: در بیت اول، شاعر از دو راهی سختی که عشق پیش پای او گذاشته سخن میگوید. اگر در مسیر عشق پیش برود، فتنه و آشوب به پا میشود و اگر از طلب عشق دست بکشد، معشوق با بیمهری و کینه واکنش نشان میدهد. این بیت نشاندهندهی تجربهی شما در یک موقعیت حساس است که هر انتخابی پیامدهایی به همراه دارد.
۲. ناپایداری و سختی در مسیر عشق: بیت دوم به ناپایداری معشوق اشاره دارد. شاعر بیان میکند که حتی اگر لحظهای در مسیر عشق از دنبال کردن معشوق بازایستد، همچون گردی که در برابر باد باشد، بهراحتی از دست خواهد رفت. اگر شما نیز در موقعیتی قرار دارید که احساس میکنید عشق شما بیثبات و زودگذر است، این بیت میتواند بیانگر وضعیت احساسی شما باشد.
۳. خواستن و نرسیدن: در بیت سوم، شاعر به سختی وصال اشاره میکند. حتی اگر برای یک بوسهی کوچک تمنّا کند، معشوق همچون شکری که از ظرف بریزد، آن را بیاهمیت میداند و از او دریغ میکند. این بیت نشان میدهد که شاید شما نیز در وضعیتی هستید که خواستهای در دل دارید اما رسیدن به آن سخت و حتی غیرممکن به نظر میرسد.
۴. فریبندگی معشوق و تباهی عاشق: بیت چهارم دربارهی فریبندگی نگاه معشوق است که آبروی بسیاری را به خاک مذلت کشانده است. این هشدار شاعر را میتوان به عنوان یادآوری تلقی کرد که گاهی زیبایی و دلفریبی میتواند باعث گمراهی و آسیب شود.
۵. خطرات عشق و نیاز به شجاعت: بیت پنجم عشق را به بیابانی پر از دام و خطر تشبیه میکند. شاعر میپرسد چه کسی آنقدر شجاع است که بتواند بیهیچ ترسی در این راه قدم بگذارد. اگر شما نیز در یک مسیر پرچالش احساسی یا تصمیمی مهم قرار دارید، این بیت به شما یادآور میشود که شجاعت لازمهی پیمودن مسیر عشق و زندگی است.
۶. تغییرات و بازیهای سرنوشت: در بیت ششم، شاعر از دنیایی که مانند یک شعبدهباز هزاران بازی مختلف برای انسان دارد، سخن میگوید. او توصیه میکند که به دنبال عمر و صبوری باشید، زیرا سرنوشت مدام در حال تغییر است و غیرقابل پیشبینی. این بیت به شما گوشزد میکند که در برابر ناملایمات، صبوری کنید و تسلیم بازیهای روزگار نشوید.
۷. پذیرش سرنوشت و اجتناب از ستیزهجویی: در بیت آخر، حافظ به تسلیم در برابر تقدیر اشاره میکند و توصیه دارد که اگر در برابر سرنوشت به مقابله بپردازید، روزگار نیز با شما در ستیز خواهد بود. این بیت به شما میگوید که گاهی بهترین راه، پذیرفتن شرایط و حرکت همراه با جریان زندگی است.
📌 نتیجه فال:
🔸 شما در یک مسیر پرچالش احساسی قرار دارید که تصمیمگیری در آن دشوار است.
🔸 ناپایداری و تغییرات در مسیر عشق یا زندگی ممکن است شما را دچار سرگردانی کند.
🔸 گاهی خواستههایتان محقق نمیشوند و این امر میتواند باعث ناامیدی شود، اما باید صبور باشید.
🔸 سرنوشت غیرقابل پیشبینی است، پس بهتر است از ستیزهجویی با آن دست بکشید و با آرامش مسیر خود را بپیمایید.
🎯 توصیه:
صبوری پیشه کنید و با درایت تصمیم بگیرید. برخی مسائل را نمیتوان با لجاجت حل کرد و گاهی بهتر است با پذیرش واقعیت، مسیر مناسبتری را انتخاب کنید.
شاهد فال حافظ: شاهد غزل در فال حافظ نقطهی کلیدی تعبیر فال است
به حسن و خُلق و وفا کس به یارِ ما نرسد
تو را در این سخن، انکارِ کارِ ما نرسد
اگر چه حُسنفروشان به جلوه آمدهاند
کسی به حُسن و ملاحت به یارِ ما نرسد
به حق صحبت دیرین که هیچ محرمِ راز
به یارِ یک جهت حقگزارِ ما نرسد
در این ابیات، شاعر از زیبایی، اخلاق و وفاداری یار خود سخن میگوید و معتقد است که هیچکس در این صفات به پای معشوق او نمیرسد. در بیت اول، تأکید میکند که حتی اگر دیگران این ادعا را نپذیرند، حقیقت تغییری نمیکند. در بیت دوم، به این نکته اشاره دارد که هرچند افراد بسیاری با جلوهگری ظاهر میشوند، اما در زیبایی و جذابیت، هیچکس همتراز یار او نیست. در بیت سوم، شاعر با یادآوری دوستی دیرینه، بیان میکند که هیچکس نمیتواند مانند او نسبت به معشوقش صادق و وفادار باشد.
نکات تفسیر غزل 151 حافظ
وزن غزل:مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن
بحر غزل:مجتث مثمن مخبون محذوف
قالب شعری: غزل
منبع اولیه:دیوان پرویز ناتل خانلری
مقدمه
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
غزل شماره 150 حافظ :
راهی بزن که آهی بر ساز آن توان زد
غزل شماره 152 حافظ :
به حسن و خلق و وفا کس به یار ما نرسد