1
2
3
4
5
یارم چو قدحْ به دست گیرد
در پاشْ فِتادهام به زاری
در بحرْ فِتادهام چو ماهی
هر کس که بدیدْ چشم او گفت
خُرَّم دلِ او که همچو حافظ
بازارِ بُتانْ شکست گیرد
آیا بُوَد آن که دست گیرد؟
تا یار مرا به شَست گیرد
کو محتسبی که مست گیرد؟
جامی ز مِیِ اَلَست گیرد
1
یارم چو قدحْ به دست گیرد
بازارِ بُتانْ شکست گیرد
2
در پاشْ فِتادهام به زاری
آیا بُوَد آن که دست گیرد؟
3
در بحرْ فِتادهام چو ماهی
تا یار مرا به شَست گیرد
4
هر کس که بدیدْ چشم او گفت
کو محتسبی که مست گیرد؟
5
خُرَّم دلِ او که همچو حافظ
جامی ز مِیِ اَلَست گیرد
یار و قدح در دست: حافظ در این بیت از معشوق سخن میگوید که وقتی قدح (جام شراب) به دست میگیرد، بازار زیباییها (بتان) میشکند. این به معنای این است که با حضور و قدرت معشوق، تمام آرزوها و تمنای انسانها به فنا میرود و زیباییهای دنیوی هیچ ارزشی ندارند. قدح در اینجا نماد عشق و مستی است و حافظ اشاره به قدرت معشوق و تاثیر او بر همه چیز دارد.
زاری و دست گرفتن: در این بیت، حافظ از حال خود میگوید که در پای معشوق به زاری افتاده است. او امید دارد که معشوق دست او را بگیرد و به یاریاش بشتابد. این شعر نمادی از ضعف و نیازمندی انسانی است که در مقابل معشوق خود به زاری میافتد و در انتظار دست یاری اوست.
ماهى در بحر: حافظ در اینجا خود را همچون ماهی در دریا تصویر میکند که در آن غرق شده و تنها یار میتواند او را نجات دهد. در اینجا بحر نمادی از دنیای پیچیده و پر از مشکلات است که انسان در آن گرفتار شده است و تنها معشوق است که میتواند از این حالت رهایی دهد.
چشم و محتسب: حافظ به چشمهای خود اشاره میکند که به معشوق نگاه کرده و از او سوال میکنند که چرا محتسب (زاهد یا سرپرست مذهبی) به مستی عاشقان توجه نمیکند. این بیت به نقض قوانینی اشاره دارد که در بعضی مواقع مانع از آزاداندیشی و آزادی در عشق میشوند.
خوشبختی حافظ و مِی اَلَست: در این بیت، حافظ از خوشبختی خود سخن میگوید که با نوشیدن جام از مِیِ اَلَست (شراب الهی یا عشق حقیقی) به دست میآید. حافظ در اینجا از حقیقتی معنوی سخن میگوید که از طریق ارتباط با عشق حقیقی به انسان ارزانی میشود.
📌 تفسیر فال:
🔸قدرت عشق و معشوق: عشق و حضور معشوق در زندگی شما قدرتی شگرف دارد. این قدرت میتواند شما را از دنیای مادی و آرزوهای بیپایان دور کرده و به شما آرامش و رضایت قلبی دهد. با درک و پذیرش این عشق، بسیاری از چالشها و مشکلات زندگی از میان میروند.
🔸 نیاز به یاری: شما ممکن است در حال حاضر احساس کنید که در زندگیتان به کمک و دست یاری نیاز دارید. این حس نیاز به معشوق و قدرتی خارجی از شما میآید تا از مشکلات رهایی یابید. شاید لازم باشد در برخی از موقعیتها به دیگران (یا به خودتان) اعتماد کنید و دست یاری بگیرید.
🔸 غرق شدن در دنیای پیچیده: شما در موقعیتهای پیچیدهای قرار دارید که ممکن است احساس کنید در این دنیا غرق شدهاید. تنها با ارتباط بیشتر با حقیقت و عشق میتوانید از این وضعیت نجات پیدا کنید.
🔸 چشمها و آزادی در عشق: نگاه شما به دنیا و معشوق باید آزاد باشد و از قوانین خشک و محدود کننده عبور کند. شما در حال آموختن این هستید که چگونه در برابر شرایط اجتماعی و مذهبی که عشق و آزادی را محدود میکنند، مقاومت کنید.
🔸 خوشبختی در عشق واقعی: شما به دنبال حقیقت و عشق واقعی هستید. این عشق میتواند شما را به خوشبختی برساند و زندگی شما را پر از آرامش و شادمانی کند. به جستجوی عشق حقیقی ادامه دهید.
🎯 توصیه:
🔹 در عشق و ارتباطات، به خودتان اجازه دهید تا آزادانه و بدون ترس از قضاوت دیگران احساسات خود را دنبال کنید.
🔹 زمانی که احساس کردید نیاز به کمک دارید، از جستجوی یاری و حمایت دریغ نکنید.
🔹 در مواجهه با پیچیدگیهای زندگی، به دنبال معنای عمیقتر باشید و از عشق به عنوان نیرویی آزادکننده استفاده کنید.
🔹 جستجوی خوشبختی و آرامش از طریق عشق و اتصال به حقیقت، شما را به مکانهای جدیدی خواهد برد.
شاهد فال حافظ: شاهد غزل در فال حافظ نقطهی کلیدی تعبیر فال است
دلم جز مِهرِ مَهرویان، طریقی بر نمیگیرد
ز هر در میدهم پندش، ولیکن در نمیگیرد
خدا را ای نصیحتگو ، حدیث از خطّ ساقی گو
که نقشی در خیالِ ما، از این خوشتر نمیگیرد
صُراحی میکشم پنهان و مردم دفتر انگارند
عجب! گر آتشِ این زَرْق در دفتر نمیگیرد
در این ابیات، شاعر از عشق سرسخت و ناگزیر خود سخن میگوید. در بیت اول، بیان میکند که دلش جز عشق زیبارویان راه دیگری را برنمیگزیند و هرچند تلاش میکند آن را نصیحت کند و از این مسیر بازدارد، فایدهای ندارد. در بیت دوم، نصیحتگو را خطاب قرار داده و از او میخواهد که به جای پند دادن، از زیبایی خط یار سخن بگوید، چراکه چیزی خوشتر از آن در خیالش جای نمیگیرد. در بیت سوم، اشاره دارد که در خفا شراب مینوشد، اما مردم او را بهظاهر فردی وارسته میپندارند. در نهایت، تعجب میکند که چگونه این دورویی و زهد ریایی هنوز رسوا نشده و آتش حقیقت آن را نمیسوزاند.
پیام شاهد فال:
- دلبستگیای عمیق در شما وجود دارد که هرچه تلاش کنید، قادر به فراموشی آن نیستید.
- ممکن است درگیر تضادی بین دل و عقل خود باشید، اما دل راه خود را میرود.
- ظاهر و باطن برخی افراد همیشه یکی نیست و ممکن است حقیقت پنهانی روزی آشکار شود.
🔮 نتیجه شاهد فال: این فال به شما توصیه میکند که درونیات خود را بهتر بشناسید و با حقیقت احساسات خود صادق باشید. اگر درگیر تضادی میان عشق و منطق هستید، شاید زمان آن رسیده که بپذیرید برخی چیزها را نمیتوان با نصیحت تغییر داد. همچنین، مراقب باشید که ظاهر و باطن خود را هماهنگ نگه دارید تا گرفتار قضاوت نادرست نشوید
نکات تفسیر غزل 144 حافظ
وزن غزل: مفعول مفاعلن فعولن
بحر غزل: هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف
قالب شعری: غزل
منبع اولیه:دیوان پرویز ناتل خانلری
مقدمه
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
غزل شماره 143 حافظ :
برید باد صبا دوشم آگهی آورد
غزل شماره 145 حافظ :
دلم جز مهر مهرویان، طریقی بر نمیگیرد