1
2
3
4
5
6
7
8
صبا وقتِ سحر بویی ز زلفِ یار میآورد
من آن شکلِ صنوبر را ز باغِ سینه بَرکَندَم
ز بیمِ غارتِ عشقش دلِ اندر خون رها کردم
فروغِ ماه میدیدم ز بامِ قصر او روشن
به قولِ مطرب و ساقی، برون رفتم گَه و بیگَه
سراسر بخششِ جانان طریقِ لطف و احسان بود
عجب میداشتم دیشب ز حافظ جام و پیمانه
عَفَاالله چینِ ابرویَش اگر چه ناتوانم کرد
دل دیوانهٔ ما را به نو ، در کار میآورد
که هر گُل کز غمش بِشْکُفت مِحنت بار میآورد
ولی میریخت خون و رَه بِدان هنجار میآورد
که روی از شرمِ آن خورشید در دیوار میآورد
کزان راهِ گرانْ قاصد، خبرْ دشوارْ میآورد
اگر تسبیح میفرمود، و گر زُنّار میآورد
ولی بحثی نمیکردم که صوفی وار میآورد
به عشوه هم پیامی بر سرِ بیمار میآورد
1
صبا وقتِ سحر بویی ز زلفِ یار میآورد
دل دیوانهٔ ما را به نو ، در کار میآورد
2
من آن شکلِ صنوبر را ز باغِ سینه بَرکَندَم
که هر گُل کز غمش بِشْکُفت مِحنت بار میآورد
3
ز بیمِ غارتِ عشقش دلِ اندر خون رها کردم
ولی میریخت خون و رَه بِدان هنجار میآورد
4
فروغِ ماه میدیدم ز بامِ قصر او روشن
که روی از شرمِ آن خورشید در دیوار میآورد
5
به قولِ مطرب و ساقی، برون رفتم گَه و بیگَه
کزان راهِ گرانْ قاصد، خبرْ دشوارْ میآورد
6
سراسر بخششِ جانان طریقِ لطف و احسان بود
اگر تسبیح میفرمود، و گر زُنّار میآورد
7
عجب میداشتم دیشب ز حافظ جام و پیمانه
ولی بحثی نمیکردم که صوفی وار میآورد
8
عَفَاالله چینِ ابرویَش اگر چه ناتوانم کرد
به عشوه هم پیامی بر سرِ بیمار میآورد
صبا و زلف یار: حافظ در این بیت از صبا (باد خوش و فرحبخش) سخن میگوید که به هنگام سحر بویی از زلف یار میآورد. این بوی خوش، دل دیوانهی حافظ را به یاد معشوق و عشق میاندازد و باعث میشود که دلدادگی و شور عاشقانه او دوباره جان بگیرد.
صنوبر و سینه: در این بیت، حافظ به چگونگی برداشت خود از درخت صنوبر در باغ سینه اشاره دارد. او از دل خود، که درختی شگفتانگیز و بارور است، هر گلی که در آن شکفته و بر اثر عشق دچار درد شده، میچیند. بهطور استعاری، حافظ به شدت از دردی که عشق به همراه دارد، سخن میگوید.
غارت عشق و خون دل: در اینجا حافظ به سرنوشت خود اشاره میکند که در اثر عشق و دلدادگی، دلش را به خون میسپارد. بهخاطر گریز از درد و غارتهای عشق، دلش در خون غرق شده است، اما این خونریزی همچنان راهی نو به همراه میآورد که در آن اثرات عشق و رنج عمیقتر میشود.
فروغ ماه و شرم خورشید: حافظ در اینجا به شب و ماه اشاره دارد که از بام قصر معشوق روشن است. او بهطور استعاری از نور ماه به عنوان نمادی از روشنایی و راهنمایی یاد میکند و سپس از شرم خورشید صحبت میکند که در این تابش از ماه در دیوار قصر پنهان میشود. این تصویر، تضاد میان نور و ظلمت را نشان میدهد.
راه دشوار و خبر آوردن: در این بیت، حافظ به دشواریهای زندگی اشاره دارد. او از راهی سخت و پرمشقت سخن میگوید که در آن اخبار و پیامها دشوار به گوش میرسند. مطرب و ساقی نماد کسانی هستند که در زندگی با شعارهای دلنشین و مطمئن ظاهر میشوند، اما این راه هنوز هم پر از چالش و دشواری است.
بخشندگی جانان: حافظ در این بیت از معشوقی سخن میگوید که در مسیر بخشش و مهربانی حرکت میکند. او از آن معشوق میخواهد که در صورت تمایل، تسبیح در دست بگیرد یا زُنبور (زُنار) بیاورد. این اشاره به آن است که هر چیزی که معشوق به آن بپردازد، برای حافظ به عنوان نیکی و لطف خواهد بود.
جام و پیمانه حافظ: حافظ در اینجا اشاره به جام و پیمانه دارد که در شبهایی گذشته در دست گرفته بود. او از بحثهایی که پیش از آن با صوفیان داشت، پرهیز کرده و از خود فروشی در مقابل مسائلی که به نوعی معنوی و روحانی هستند، دوری میکند.
چین ابروی معشوق: حافظ در این بیت به معشوق خود اشاره میکند که با چین ابروی خود او را ناتوان و دردمند کرده است. بهدنبال این عذابها، معشوق در عین حال پیامهایی هم میفرستد که باعث میشود عشق و میل به وصال در دل حافظ بیشتر شعلهور شود.
📌 تفسیر فال:
🔸عشق و باده: در زندگی شما لحظاتی از بادهگرفته شدن و دلدادگی در راه است. صبا که نماد باد خوش و زندگی است، از طرف معشوق شما بویی از محبت و دلدادگی میآورد که ممکن است شما را دوباره به یاد شور و شوق عشق بیاندازد.
🔸 درد و رنج عشق: برای شما زمانهایی خواهد رسید که عشقتان پر از رنج و درد خواهد بود. ولی باید بدانید که در این درد، آگاهی و درک جدیدی از عشق به دست خواهید آورد.
🔸 سرنوشت و خون دل: گاهی در زندگی عشق و احساسات میتوانند همچون خون در دل شما جاری شوند، اما این خونریزیها در نهایت به شما تجربههای جدید و دیدگاههای متفاوتی از زندگی میدهند. حتی در سختترین شرایط، عشق میتواند شما را به رشد برساند.
🔸 روشنایی و شرم: هرچند ممکن است در مسیر روشنایی (ایدهها و خواستهها) و نور معشوق حرکت کنید، ممکن است با موانع و تردیدهایی روبهرو شوید. به یاد داشته باشید که در این مسیر نباید از مشکلات بترسید، بلکه باید به حرکت خود ادامه دهید و از آنها عبور کنید.
🔸 راه دشوار زندگی: زندگی همیشه با چالشها و موانع روبهرو است. گاهیاوقات خبرهایی که میخواهید به دست بیاورید، ممکن است دشوار و سخت به نظر برسند. بههرحال، باید از این چالشها با صبر و حوصله عبور کنید.
🔸 لطف معشوق: اگر کسی در زندگی شما باشد که به شما لطف و بخشش میکند، حتماً از آن بهرهبرداری کنید. گاهی در زندگی، معشوق یا یک فرد مهربان، با کارهای کوچک میتواند دل شما را تسکین دهد.
🔸 دور از بحثهای بیفایده: از گفتمانها و بحثهای بیثمر دوری کنید. در عوض، به درک عمیقتری از مسائل زندگی دست یابید و بر روی آنچه که واقعاً برای شما مهم است، تمرکز کنید.
🔸 پیامهای معشوق: گاهی در عشق و دلدادگی ممکن است با دلسردی روبهرو شوید، اما در عین حال از معشوق پیامهای مهمی دریافت خواهید کرد که شما را در مسیر درست هدایت میکند.
🎯 توصیه:
🔹 در برابر رنجهای عشق تسلیم نشوید، بلکه به آن به چشم تجربهای گرانبها نگاه کنید.
🔹 از مسیری که در آن قرار دارید نترسید، حتی اگر سخت و پر از موانع باشد. این مسیر شما را به رشد و درک جدیدی از زندگی خواهد رساند.
🔹 هرگز از لطف و محبت دیگران غافل نشوید، آنها میتوانند در لحظات سخت زندگی شما، راهنمای شما باشند.
🔹 دور از بحثهای بیثمر بمانید و به کارهای مهم و ارزندهتری که به رشد شما کمک میکنند، بپردازید.
شاهد فال حافظ: شاهد غزل در فال حافظ نقطهی کلیدی تعبیر فال است
برید بادِ صبا دوشم آگهی آورد
کِه روزِ محنت و غم رو به کوتهی آورد
به مُطربانِ صَبوحی دهیم جامهٔ چاک
به این نوید که بادِ سحرگهی آورد
همیرویم به شیراز با عنایتِ دوست
زهی رفیق که بختم به همرهی آورد
در این ابیات، شاعر از امید و گشایش پس از دوران سختی سخن میگوید. در بیت اول، باد صبا را پیامآور خبر خوشی میداند که شب گذشته او را آگاه کرده که دوران غم و محنت رو به پایان است. در بیت دوم، با شادمانی به مطربان مژده میدهد که لباس شادی بر تن کنند، چراکه باد سحرگاهی نوید روزهای خوش را آورده است. در بیت سوم، شاعر از سفر به شیراز، دیار عشق و هنر، با عنایت یار سخن میگوید و خوشحال است که بخت نیکو او را در این مسیر همراهی میکند.
پیام شاهد فال:
- خبرهای خوبی در راه است و دوران سختی به پایان میرسد.
- باید به استقبال شادی رفت و دل را برای تغییرات مثبت آماده کرد.
- بخت و اقبال به شما روی آورده و همراهی یک دوست یا حامی، شما را در مسیر موفقیت یاری خواهد کرد.
🔮 نتیجه شاهد فال: این فال به شما توصیه میکند که امید خود را حفظ کنید، چراکه روزهای روشن در پیش است. بهتر است خود را برای فرصتهای تازه آماده کنید و با روی باز به استقبال تغییرات بروید. همچنین، همراهی یک دوست یا یک نیروی مثبت در زندگیتان میتواند راه را برای شما هموارتر کند.
نکات تفسیر غزل 142 حافظ
وزن غزل: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن
بحر غزل: هزج مثمن سالم
قالب شعری: غزل
منبع اولیه:دیوان پرویز ناتل خانلری
مقدمه
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
غزل شماره 141 حافظ :
چه مستی است؟ ندانم که رو به ما آورد
غزل شماره 143 حافظ :
برید باد صبا دوشم آگهی آورد