1
2
3
4
5
6
7
8
9
شرابِ بی‌غَش و ساقیِّ خوش دو دامِ رهند
من ار چه عاشقم و رند و مست و نامه سیاه
قدم مَنِه به خرابات جز به شرطِ ادب
جفا نه پیشهٔ درویشی است و راهرُوی
مَبین حقیر، گدایانِ عشق را کاین قوم
مَکُن که کوکبهٔ دلبری شکسته شود
غلامِ همَّتِ دُردی کشانِ یکرنگم
بهوش باش که هنگامِ بادِ اِستغنا
جنابِ عشق بلند است همّتی حافظ
که زیرکانِ جهان از کمندشان نَرَهَند
هزار شُکر که یارانِ شهر بی‌گنهند
که سالکانِ درش محرمانِ پادشهند
بیار باده که این سالکان نَه مردِ رهند
شَهانِ بی کمر و خسروانِ بی کُلَهند
چو بندگان بِگُریزند و چاکران بِجَهَند
نه آن گروه که اَزْرَق لباس و دل سیَهَند
هزار خرمنِ طاعت به نیمْ جو ننهند
که عاشقان، رهِ بی‌همّتان به خود ندهند
1
شرابِ بی‌غَش و ساقیِّ خوش دو دامِ رهند
که زیرکانِ جهان از کمندشان نَرَهَند
2
من ار چه عاشقم و رند و مست و نامه سیاه
هزار شُکر که یارانِ شهر بی‌گنهند
3
قدم مَنِه به خرابات جز به شرطِ ادب
که سالکانِ درش محرمانِ پادشهند
4
جفا نه پیشهٔ درویشی است و راهرُوی
بیار باده که این سالکان نَه مردِ رهند
5
مَبین حقیر، گدایانِ عشق را کاین قوم
شَهانِ بی کمر و خسروانِ بی کُلَهند
6
مَکُن که کوکبهٔ دلبری شکسته شود
چو بندگان بِگُریزند و چاکران بِجَهَند
7
غلامِ همَّتِ دُردی کشانِ یکرنگم
نه آن گروه که اَزْرَق لباس و دل سیَهَند
8
بهوش باش که هنگامِ بادِ اِستغنا
هزار خرمنِ طاعت به نیمْ جو ننهند
9
جنابِ عشق بلند است همّتی حافظ
که عاشقان، رهِ بی‌همّتان به خود ندهند
۱. دام شراب و ساقی: در بیت اول، حافظ شراب و ساقی را دو دام می‌داند که حتی زیرکان نیز از آن‌ها رهایی ندارند. این یعنی برخی لذت‌ها و وسوسه‌ها چنان قوی‌اند که حتی افراد خردمند هم در برابر آن‌ها تسلیم می‌شوند. شاید شما نیز با وسوسه‌ای مواجه هستید که رهایی از آن دشوار است.
۲. پذیرفتن اشتباهات خود: بیت دوم اشاره دارد که حافظ خود را گناهکار می‌داند اما دیگران را پاک و بی‌گناه می‌شمارد. این نشانه‌ای از تواضع است. شاید شما نیز نیاز دارید که به جای سرزنش دیگران، به درون خود بنگرید.
۳. شرط ورود به محفل عرفان: در بیت سوم، شاعر می‌گوید که برای ورود به خرابات (محفل عرفا) باید با ادب بود، زیرا در این راه، اهل دل و محرمان پادشاه (خداوند) حضور دارند. اگر در مسیر معنویت یا دانش قرار دارید، باید احترام و فروتنی را رعایت کنید.
۴. درویشی همراه با جفا نیست: بیت چهارم تأکید دارد که درویشی با ستمگری سازگار نیست و برخی که خود را سالک می‌دانند، مرد این راه نیستند. شاید شما نیز در اطراف خود کسانی را ببینید که ادعای معنویت دارند اما رفتاری نادرست دارند.
۵. عظمت گدایان عشق: در بیت پنجم، حافظ گدایان عشق را پادشاهان حقیقی می‌نامد. این نشان می‌دهد که ارزش واقعی در دل و روح افراد است، نه در ظواهر. شاید لازم باشد شما نیز ارزش‌های درونی را بر ثروت و قدرت ظاهری ترجیح دهید.
۶. شکوه دلبری را حفظ کن: بیت ششم اشاره دارد که دلبری و محبوبیت، شکوهی دارد که نباید آن را شکست. اگر در رابطه‌ای هستید، بهتر است قدر آن را بدانید و رفتاری نکنید که حرمت آن از بین برود.
۷. دوری از دورویان: در بیت هفتم، حافظ خود را غلام آن صوفیانی می‌داند که دل پاک دارند، نه آن‌هایی که لباس آبی (نشانه تصوف) پوشیده‌اند اما باطنشان تاریک است. شاید شما نیز باید در انتخاب دوستان و همراهان خود دقت بیشتری داشته باشید.
۸. بی‌ارزشی عبادت بدون اخلاص: بیت هشتم می‌گوید که در برابر باد استغنا (بی‌نیازی الهی)، طاعتِ هزاران نفر ارزشی ندارد. این یعنی تنها عبادت و کار نیک زمانی ارزشمند است که از روی خلوص نیت باشد. شاید لازم باشد در اعمال خود، نیت واقعی‌تان را بازبینی کنید.
۹. عظمت عشق و همت بلند: در بیت آخر، شاعر می‌گوید که عشق جایگاه بلندی دارد و افراد بی‌همت راهی به آن ندارند. اگر در جستجوی عشق واقعی یا معنویت هستید، باید با اراده و همت پیش بروید.
📌 نتیجه فال:
🔹 ممکن است در شرایطی قرار گرفته باشید که وسوسه‌های قوی، شما را به چالش بکشند.
🔹 باید در مسیر معنویت و عشق، ادب و فروتنی را رعایت کنید و از ریاکاران دوری کنید.
🔹 ارزش‌های درونی را بر ظواهر ترجیح دهید و به جای تکیه بر مادیات، به عمق معنویات توجه کنید.
🔹 اگر در راهی هستید که نیاز به تلاش و همت دارد، بدانید که تنها با اراده قوی می‌توان به مقصد رسید.
🎯 توصیه:
از دورویی و ریاکاری دوری کنید و در انتخاب دوستان و همراهان خود دقت کنید. در مسیر عشق و معنویت، با صداقت و همت پیش بروید و فریب ظواهر را نخورید.
شاهد فال حافظ: شاهد غزل در فال حافظ نقطه‌ی کلیدی تعبیر فال است
باشد ای دل که درِ میکده‌ها بگشایند
گره از کارِ فروبستهٔ ما بگشایند
اگر از بهرِ دلِ زاهدِ خودبین بستند
دل قوی دار که از بهرِ خدا بگشایند
به صفایِ دلِ رندانِ صَبوحی زدگان
بس درِ بسته به مِفْتاحِ دعا بگشایند
در این ابیات، شاعر آرزو می‌کند که درِ میکده‌ها، که نمادی از آزادی، رهایی و حقیقت است، گشوده شود و گره از مشکلات بسته‌شده‌ی او برداشته شود. در بیت دوم، اشاره دارد که اگر این درها به‌خاطر افراد زاهد و خودبین بسته شده‌اند، نباید ناامید شد، زیرا برای رضای خداوند دوباره باز خواهند شد. در بیت سوم، از صفای دل رندان و عارفان سخن می‌گوید که با دعای خالصانه‌ی خود می‌توانند درهای بسته را بگشایند و راه نجاتی بیابند.
پیام شاهد فال:
- شما با مشکلاتی روبه‌رو هستید که ممکن است به‌نظر پیچیده و بسته بیایند.
- نباید ناامید شوید، زیرا راه‌حل‌هایی فراتر از آنچه تصور می‌کنید وجود دارند.
- دعا، امید و همراهی با افراد روشن‌دل می‌تواند درهای بسته را برای شما باز کند.
🔮 نتیجه شاهد فال: این فال نشان می‌دهد که هرچند در حال حاضر شرایط دشوار است، اما با صبر، توکل و نگاه مثبت، مشکلات شما برطرف خواهند شد. امید خود را از دست ندهید، زیرا گشایش نزدیک است.
نکات تفسیر غزل 196 حافظ
وزن غزل:مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن
بحر غزل:مجتث مثمن مخبون محذوف
قالب شعری: غزل
منبع اولیه:دیوان پرویز ناتل خانلری
