1
2
3
4
5
6
7
8
اگر چه عرض هنر پیشِ یار بی‌ادبیست
پری نهفته رخ و دیو در کرشمهٔ حُسن
سبب مپرس که چرخ از چه سفله پرور شد
در این چمن گلِ بی خار کس نچید آری
به نیم جو نخرم طاقِ خانقاه و رباط
جمالِ دختر رَز نورِ چشمِ ماست مگر
دوای درد خود اکنون ازان مفرّح جوی
بیار می که چو حافظ مدامم استظهار
زبان خموش، ولیکن دهان پُر از عربیست
بسوخت عقل زحیرت که این چه بوالعجبیست
که کام بخشی او را بهانه بی سببیست
چراغِ مصطفوی با شرارِ بولَهَبیست
مرا که مَصطَبه ایوان و پای خُم طَنَبیست
که در نقابِ زجاجی و پردهٔ عِنبیست
که در صراحی چینی و ساغر حلبیست
به گریهٔ سحری و نیازِ نیم شبیست
1
اگر چه عرض هنر پیشِ یار بی‌ادبیست
زبان خموش، ولیکن دهان پُر از عربیست
2
پری نهفته رخ و دیو در کرشمهٔ حُسن
بسوخت عقل زحیرت که این چه بوالعجبیست
3
سبب مپرس که چرخ از چه سفله پرور شد
که کام بخشی او را بهانه بی سببیست
4
در این چمن گلِ بی خار کس نچید آری
چراغِ مصطفوی با شرارِ بولَهَبیست
5
به نیم جو نخرم طاقِ خانقاه و رباط
مرا که مَصطَبه ایوان و پای خُم طَنَبیست
6
جمالِ دختر رَز نورِ چشمِ ماست مگر
که در نقابِ زجاجی و پردهٔ عِنبیست
7
دوای درد خود اکنون ازان مفرّح جوی
که در صراحی چینی و ساغر حلبیست
8
بیار می که چو حافظ مدامم استظهار
به گریهٔ سحری و نیازِ نیم شبیست
۱. هنر و ادب در برابر یار: شاعر می‌گوید که خودستایی در برابر یار بی‌ادبی است، اما حتی در سکوت هم معنا نهفته است.
۲. حیرت از زیبایی و نیرنگ عشق: زیبایی معشوق چنان فریبنده است که حتی عقل را دچار حیرت می‌کند.
۳. بی‌عدالتی روزگار: چرخه‌ی دنیا اغلب به نفع افراد نالایق می‌چرخد و دلیل این بی‌عدالتی مشخص نیست.
۴. سختی‌ها در کنار حقیقت: همان‌طور که چراغ پیامبر (ص) در کنار دشمنانش می‌درخشید، حقیقت همیشه در کنار سختی‌هاست.
۵. دل‌بریدگی از تجملات دنیا: شاعر زهد ریاکارانه را نمی‌پذیرد و لذت‌های ساده را بر خانقاه و تظاهر ترجیح می‌دهد.
۶. شراب همچون نور چشم: شراب به عنوان مایه‌ی روشنی دل و آرامش، در ظرف‌های شیشه‌ای نمایان است.
۷. جستجوی درمان از شادی و شراب: حافظ توصیه می‌کند که برای درمان دردهای خود، به شادی و آرامش حقیقی پناه ببریم.
۸. پناه بردن به دعا و مناجات: در نهایت، حافظ پایداری خود را در گریه‌ی سحری و راز و نیاز شبانه می‌داند.
📌 نتیجه فال:
🔹 دنیا بی‌عدالت است، اما حقیقت در سختی‌ها خود را نشان می‌دهد.
🔹 خودستایی و تظاهر ارزشی ندارد، سکوت گاه از هزاران سخن گویاتر است.
🔹 زیبایی و عشق همراه با فریب و حیرت است، پس باید هوشیار بود.
🔹 آرامش واقعی در دعا، مناجات و لحظات خلوت شبانه نهفته است.
🎯 توصیه:
🔸 در مسیر خود از فریب‌های ظاهری دوری کنید و به دنبال حقیقت باشید.
🔸 ساده‌زیستی را بر تجمل و ریاکاری ترجیح دهید.
🔸 در سختی‌ها، راز و نیاز و دعا را فراموش نکنید.
🔸 به جای شکایت از ناعدالتی دنیا، بر توانایی‌های خود تمرکز کنید و راهی برای پیشرفت بیابید.
شاهد فال حافظ: شاهد غزل در فال حافظ نقطه‌ی کلیدی تعبیر فال است
خوشتر زعیش و صحبت و باغ و بهار چیست
ساقی کجاست، گو سببِ انتظار چیست
هر وقتِ خوش که دست دهد مغتنم شمار
کس را وقوف نیست که انجام کار چیست
پیوند عمر بسته به موییست هوش دار
غمخوار خویش باش، غم روزگار چیست
این ابیات بر اهمیت لحظات خوش زندگی تأکید دارند. در بیت اول، شاعر زیبایی زندگی، همراهی دوستان و طبیعت را ستایش کرده و می‌پرسد که چرا باید منتظر ماند و از این لذت‌ها بهره نبرد. در بیت دوم، به ناپایداری دنیا اشاره می‌کند و هشدار می‌دهد که باید از هر لحظه‌ی خوش استفاده کرد، زیرا هیچ‌کس از سرنوشت آینده آگاه نیست. در بیت سوم، بر شکنندگی و ناپایداری عمر تأکید دارد و توصیه می‌کند که به جای غم روزگار، به فکر خود و شادی‌های خویش باشید.
پیام شاهد فال:
- زندگی کوتاه و ناپایدار است، پس بهتر است از لحظات شاد و فرصت‌های خوب زندگی استفاده کنید.
- آینده نامعلوم است و کسی از سرانجام کار خود آگاه نیست، بنابراین نباید وقت را تلف کرد.
- نگرانی بیش از حد درباره‌ی مشکلات دنیا کمکی به شما نمی‌کند؛ بهتر است بیشتر به آرامش و شادی خود توجه داشته باشید.
🔮 نتیجه شاهد فال: اگر در تردید یا انتظار تصمیمی هستید، این فال نشان می‌دهد که بهتر است از زمان حال لذت ببرید و فرصت‌های پیش رو را از دست ندهید. بیش از حد درگیر غصه‌های دنیا نشوید و قدر لحظات خوش زندگی را بدانید، زیرا عمر بسیار کوتاه‌تر از آن است که در نگرانی سپری شود.
نکات تفسیر غزل 65 حافظ
وزن غزل: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن
بحر غزل: مجتث مثمن مخبون محذوف
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: دیوان پرویز ناتل خانلری
مقدمه
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
غزل شماره ۶۴ حافظ :
روی تو کس ندید و هزارت رقیب هست
غزل شماره ۶۶ حافظ :
خوشتر ز عیش و صحبت و باغ و بهار چیست
