1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
بیا که قصرِ اَمَل سخت سستبنیادست
غلامِ همّتِ آنم که زیرِ چرخِ کبود
چه گویمت که به میخانه دوش مست و خراب
که ای بلندنظر شاهبازِ سِدرهنشین
تو را ز کنگرهٔ عرش میزنند صفیر
نصیحتی کنمت یاد گیر و در عمل آر
مجو درستیِ عهد از جهانِ سستنهاد
غمِ جهان مخور و پندِ من مَبَر از یاد
رضا به داده بده وز جبین گره بگشای
نشان عهد و وفا نیست در تبسّمِ گل
حسد چه میبری ای سستنظم بر حافظ؟
بیار باده که بنیادِ عمر بر بادست
ز هر چه رنگِ تعلّق پذیرد آزادست
سروشِ عالَمِ غیبم چه مژدهها دادست
نشیمن تو نه این کُنجِ محنت آبادست
ندانمت که در این دامگه چه افتادست
که این حدیث، ز پیرِ طریقتم یادست
که این عجوز، عروسِ هزار دامادست
که این لطیفهٔ عشقم ز رهروی یادست
که بر من و تو دَرِ اختیار نگشادست
بنال بلبل عاشق که جای فریادست
قبولِ خاطر و لطفِ سخن خدادادست
1
بیا که قصرِ اَمَل سخت سستبنیادست
بیار باده که بنیادِ عمر بر بادست
2
غلامِ همّتِ آنم که زیرِ چرخِ کبود
ز هر چه رنگِ تعلّق پذیرد آزادست
3
چه گویمت که به میخانه دوش مست و خراب
سروشِ عالَمِ غیبم چه مژدهها دادست
4
که ای بلندنظر شاهبازِ سِدرهنشین
نشیمن تو نه این کُنجِ محنت آبادست
5
تو را ز کنگرهٔ عرش میزنند صفیر
ندانمت که در این دامگه چه افتادست
6
نصیحتی کنمت یاد گیر و در عمل آر
که این حدیث، ز پیرِ طریقتم یادست
7
مجو درستیِ عهد از جهانِ سستنهاد
که این عجوز، عروسِ هزار دامادست
8
غمِ جهان مخور و پندِ من مَبَر از یاد
که این لطیفهٔ عشقم ز رهروی یادست
9
رضا به داده بده وز جبین گره بگشای
که بر من و تو دَرِ اختیار نگشادست
10
نشان عهد و وفا نیست در تبسّمِ گل
بنال بلبل عاشق که جای فریادست
11
حسد چه میبری ای سستنظم بر حافظ؟
قبولِ خاطر و لطفِ سخن خدادادست
۱. ناپایداری دنیا: حافظ از سستی و ناپایداری آرزوها سخن میگوید و تأکید میکند که عمر انسان زودگذر است. پس باید از لحظات زندگی بهره برد و از غم و اندوه دوری کرد.
۲. آزادی از وابستگیهای دنیوی: وی خود را غلام همتی میداند که از هر تعلق دنیوی رها شده است. این بیت توصیهای است به آزاداندیشی و عدم وابستگی به امور مادی.
۳. بشارت از عالم غیب: حافظ در عالم مستی و رهایی، مژدههایی از عالم غیب دریافت کرده است که نشان از جایگاهی والاتر برای روح انسان دارد.
۴. جایگاه انسان فراتر از این دنیا: او معتقد است که انسانهای بلندهمت نباید خود را درگیر سختیهای دنیا کنند، زیرا جایگاه واقعی آنها بالاتر از این جهان است.
۵. حیرانی در دام دنیا: حافظ از این تعجب میکند که چگونه انسانی که سزاوار مقام عرش است، در دام سختیهای دنیا گرفتار شده است.
۶. نصیحت بزرگان: وی توصیه میکند که باید نصایح بزرگان را پذیرفت و در زندگی به کار بست.
۷. بیوفایی دنیا: دنیا را مانند زنی میداند که بارها ازدواج کرده و وفاداری در آن معنایی ندارد. این بیت بر بیثباتی دنیا تأکید دارد.
۸. دوری از غم: حافظ تأکید میکند که نباید غصهی دنیا را خورد و باید با ذهنی روشن به راه خود ادامه داد.
۹. پذیرش سرنوشت: او توصیه میکند که با آنچه در زندگی پیش میآید کنار بیاییم و چهرهی خود را با غم و ناراحتی درهم نکشیم.
۱۰. بیوفایی ظواهر دنیا: لبخند گل را بیدوام میداند و عاشقان را به گریه و فریاد دعوت میکند، زیرا نشانی از وفاداری در دنیا نیست.
۱۱. حسادت نسبت به حافظ: در آخر، او خطاب به حسودان میگوید که لطف سخن و محبوبیت او هدیهای الهی است، نه چیزی که با حسادت بتوان از او گرفت.
📌 نتیجه فال:
🔹 این فال نشان میدهد که باید از وابستگیهای دنیوی رها شد و به حقیقت بالاتری اندیشید.
🔹 دنیا بیوفاست و نمیتوان بر قول و قرارهای آن تکیه کرد.
🔹 بهتر است از غم و اندوه دوری کنید و با پذیرش سرنوشت، چهرهی خود را شاد نگه دارید.
🔹 کسانی که جایگاهی والا دارند نباید در سختیهای دنیا گرفتار شوند، بلکه باید به مسیر اصلی خود ادامه دهند.
🎯 توصیه:
🔸 وابستگیهای مادی را کم کنید و به مسائل معنوی توجه بیشتری داشته باشید.
🔸 غم دنیا را نخورید و با آرامش و رضایت از زندگی لذت ببرید.
🔸 به حرفهای افراد حسود و بدخواه توجه نکنید و راه خود را با قدرت ادامه دهید.
شاهد فال حافظ: شاهد غزل در فال حافظ نقطهی کلیدی تعبیر فال است
تا سرِ زلفِ تو در دستِ نسیم افتادست
دلِ سودازده از غُصه دو نیم افتادست
چَشمِ جادویِ تو خود عینِ سَوادِ سِحْر است
لیکن این هست که این نُسخه سَقیم اُفتادست
در خَمِ زلف تو آن خالِ سیه دانی چیست؟
نقطهٔ دوده که در حلقه جیم افتادست
این غزل به زیبایی به قدرت عشق و دلدادگی اشاره دارد. شاعر با بهرهگیری از تصاویر بدیع، اسارت دل در دام عشق را به تصویر میکشد. او از تأثیر عمیق نگاه معشوق و ناتوانی عاشق در رهایی از این دام سخن میگوید.
پیام شاهد فال:
- دلبستگی عمیق: اگر دچار دلبستگی شدید یا احساسی پرشور هستید، این غزل تأییدی بر شدت این احساس و تأثیر آن بر روح شماست.
- حیرت و شیفتگی: ممکن است در موقعیتی قرار گرفته باشید که شما را شگفتزده یا مسحور کرده است. بهتر است با عقل و دل توأمان تصمیم بگیرید.
- چالشهای عشق: این غزل نشان میدهد که عشق همیشه همراه با رنج و سختی است، اما زیبایی آن در همین چالشها نهفته است.
🔮 نتیجه شاهد فال:
این فال بیانگر اسارت روح در عشق و دلدادگی است. اگر درگیر احساسی شدید هستید، باید به جای غرق شدن در آن، به تعادل برسید. زیبایی عشق در درک و پذیرش سختیهای آن نهفته است.
نکات تفسیر غزل 37 حافظ
وزن غزل: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن
بحر غزل: مجتث مثمن مخبون محذوف
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: دیوان پرویز ناتل خانلری
مقدمه
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
غزل شماره ۳۶ حافظ :
برو به کار خود ای واعظ این چه فریادست
غزل شماره ۳۸ حافظ :
تا سر زلف تو در دست نسیم افتادست