1
2
3
4
5
6
7
8
به کویِ میکده یا رب سحر چه مشغله بود؟
حدیثِ عشق که از حرف و صوت مُستَغنیست
مباحثی که در آن مجلسِ جنون میرفت
دل از کرشمهٔ ساقی به شُکر بود ولی
قیاس کردم و آن چشمِ جادوانهٔ مست
بگفتمش به لبم بوسهای حوالت کن
ز اخترم نظری سعد در رَه است که دوش
دهانِ یار که درمانِ دردِ حافظ داشت
که جوشِ شاهد و ساقی و شمع و مشعله بود
به نالهٔ دف و نی در خروش و ولوله بود
وَرایِ مدرسه و قال و قیلِ مسأله بود
ز نامساعدیِ بختش اندکی گِلِه بود
هزار ساحر چون سامریش در گَله بود
به خنده گفت کِیات با من این معامله بود؟
میان ماه و رخِ یارِ من مُقابله بود
فغان که وقتِ مُرُوَّت چه تنگ حوصله بود
1
به کویِ میکده یا رب سحر چه مشغله بود؟
که جوشِ شاهد و ساقی و شمع و مشعله بود
2
حدیثِ عشق که از حرف و صوت مُستَغنیست
به نالهٔ دف و نی در خروش و ولوله بود
3
مباحثی که در آن مجلسِ جنون میرفت
وَرایِ مدرسه و قال و قیلِ مسأله بود
4
دل از کرشمهٔ ساقی به شُکر بود ولی
ز نامساعدیِ بختش اندکی گِلِه بود
5
قیاس کردم و آن چشمِ جادوانهٔ مست
هزار ساحر چون سامریش در گَله بود
6
بگفتمش به لبم بوسهای حوالت کن
به خنده گفت کِیات با من این معامله بود؟
7
ز اخترم نظری سعد در رَه است که دوش
میان ماه و رخِ یارِ من مُقابله بود
8
دهانِ یار که درمانِ دردِ حافظ داشت
فغان که وقتِ مُرُوَّت چه تنگ حوصله بود
1. به کوی میکده: حافظ در این بیت به محفلهای میکده و لحظات خوشی که در آنجا به سر میبرد، اشاره میکند. او از خود میپرسد که چه مشغلهای در ابتدای صبح، در کوی میکده به وجود آمده بود که شاهدان، ساقیان، شمعها و مشعلها به پا بودند. این بیت نشاندهندهی شوری است که در محافل عاشقانه و پر از لذت وجود دارد.
2. حدیث عشق: حافظ در اینجا به این موضوع اشاره دارد که عشق واقعی و صادقانه فراتر از کلمات و صداهاست. این عشق تنها از طریق احساسات درونی و نالههای دف و نی میتواند در دل انسانها نقش ببندد. حافظ عشق را چیزی عمیقتر از واژگان میداند که از طریق موسیقی و هنر، اثر میگذارد.
3. مباحث مجلس جنون: در این بیت، حافظ به جلسات عاشقانه و شورانگیز میپردازد که در آن مباحث و مسائل فلسفی و علمی بیاهمیت هستند. در چنین مجالسی، جنون و شور عشق غالب است و هیچچیز جز عشق و دلدادگی به چشم نمیآید.
4. دل از کرشمهٔ ساقی: حافظ در اینجا از تأثیرات مثبت عشق و کرشمههای ساقی بر دل خود سخن میگوید. با وجود این تأثیرات خوشایند، او از شرایط نا مساعد بخت خود گلایه دارد، زیرا نمیتواند به طور کامل از این لذتها بهره ببرد. در اینجا اشاره به ترکیب عشق و سرنوشت در زندگی انسان دارد.
5. قیاس چشم جادوانه: حافظ در این بیت به چشمهای معشوق خود اشاره میکند که قدرت جادویی دارند. او در اینجا میگوید که چشمان معشوقش مانند سامری است که میتواند هزاران ساحر را تحتتأثیر قرار دهد و به همین خاطر دل او به دام این چشمهای جادویی افتاده است.
6. بوسه و معامله: حافظ در اینجا با اشاره به زبان عشق و شوخیهای معشوقهاش، از او میخواهد که بوسهای به او بدهد. معشوق در جواب، با لبخند و شوخی به او میگوید که چنین معاملهای میان آنها وجود ندارد. این بخش نشاندهندهی زیباییهای عشق و کشمکشهای درونی میان عاشق و معشوق است.
7. نظری سعد از اختر: در اینجا حافظ به نگاه خوشبینانهاش نسبت به آینده اشاره میکند. او معتقد است که در ستارگان، سعادت و خوشبختی برای او در راه است. او در این بیت به تلاشهای شبانهاش اشاره میکند و به پیوند میان ماه و چهرهی معشوق اشاره دارد که از روی عشق و ارتباط با ستارگان رقم خورده است.
8. دهان یار و درمان درد: حافظ در این بیت از دهان معشوق خود به عنوان درمان دردهایش یاد میکند. او معتقد است که کلمات معشوق برای او مانند دارویی شفابخش است، اما در نهایت حس میکند که در روابط انسانی، گاهی وقتها مشکلات کوچک باعث میشوند که در ابراز محبت و مرام، تنگنظری و کجرفتاری به وجود بیاید.
📌 نتیجه فال:
🔹محافل عشق و شور زندگی: در اشعار حافظ، او به لحظات پر از شوق و شور در زندگی اشاره میکند. فال شما به این معناست که زندگی شما در حال حاضر در جستوجوی لحظاتی پر از عشق و شور است. باید از فرصتهای زندگی برای لذت بردن از زیباییهای کوچک استفاده کنید و اجازه دهید که شور و شوق به قلبتان راه پیدا کند.
🔹 عشق فراتر از واژهها: حافظ به شما یادآوری میکند که عشق واقعی از زبان و حرف فراتر است و باید آن را در اعمال و احساسات خود جستوجو کنید. بنابراین، شاید بهتر است که در روابط خود بیشتر بر روی احساسات و ارتباطات عمیقتر تمرکز کنید.
🔹پذیرش سرنوشت و تغییرات: در برخی ابیات، حافظ به تأثیر سرنوشت و شرایط بیرونی اشاره میکند. این بدان معناست که شما باید برای پذیرش تغییرات و شرایط زندگی آماده باشید و بدانید که بعضی مسائل را نمیتوان تغییر داد. به جای تلاش برای تغییر سرنوشت، بهتر است که خود را با آن هماهنگ کنید.
🔹 امید به آینده: حافظ در برخی از ابیات به آینده روشن و سعادت اشاره میکند. فال شما همچنین به این معناست که به آینده خود امیدوار باشید و بدانید که مشکلات کنونی موقتی هستند و خوشبختی در پیش است.
🎯 توصیه:
🔹 در زندگی، بیشتر از زیباییهای لحظهای لذت ببرید و درگیر جزئیات منفی نشوید.
🔹 از ابراز احساسات خود نترسید و روابطتان را بر اساس عشق و صداقت بنا کنید.
🔹 برای آینده امیدوار باشید و در مسیر زندگی خود، به شجاعت و اطمینان قدم بردارید.
🔹 برای پذیرش سرنوشت و شرایط مختلف آماده باشید و در برابر آنها مقاومت نکنید.
شاهد فال حافظ: شاهد غزل در فال حافظ نقطهی کلیدی تعبیر فال است
دیدم به خوابِ خوش که به دستم پیاله بود
تعبیر رفت و کار به دولت حواله بود
چل سال رنج و غصّه کشیدیم و عاقبت
تدبیرِ ما به دستِ شرابِ دوساله بود
آن نافهٔ مراد که میخواستم ز بخت
در چینِ زلفِ آن بتِ مشکین کُلاله بود
در این ابیات، شاعر از رویایی خوش سخن میگوید که در آن پیالهای در دست داشته و این را نشانهای از رسیدن به دولت و سعادت میداند. در بیت دوم، اشاره میکند که پس از سالها رنج و تلاش، سرنوشت او در نهایت به چیزی غیرمنتظره، یعنی شراب دوساله، سپرده شد. در بیت سوم، از آرزویی سخن میگوید که همیشه در جستجوی آن بوده و در نهایت آن را در زلف معشوق، که نمادی از جذابیت و سعادت است، یافته است.
پیام شاهد فال:
- ممکن است پس از سالها تلاش، نتیجهای متفاوت از آنچه انتظار داشتید برایتان رقم بخورد.
- برخی اوقات، خوشبختی و موفقیت از مسیری غیرمنتظره به سراغ انسان میآید.
- شاید لازم باشد دیدگاه خود را دربارهی رسیدن به خواستهها تغییر دهید و اجازه دهید که جریان زندگی شما را به سوی سرنوشتتان هدایت کند.
🔮 نتیجه شاهد فال: این فال نشان میدهد که پس از تلاش فراوان، سرنوشت شما را به راهی متفاوت هدایت خواهد کرد. صبور باشید و اجازه دهید که تقدیر، شما را به سمت موفقیت و سعادت واقعی راهنمایی کند.
نکات تفسیر غزل 208 حافظ
وزن غزل: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن
بحر غزل: مجتث مثمن مخبون محذوف
قالب شعری: غزل
منبع اولیه:دیوان پرویز ناتل خانلری