1
2
3
4
5
6
7
8
9
ساقی حدیثِ سرو و گل و لاله میرود
مِی ده که نوعروسِ سخن حَدِّ حُسن یافت
شِکَّرشِکن شَوَند همه طوطیانِ هند
طِیِّ مکان ببین و زمان در سلوکِ شعر
آن چشمِ جادوانهٔ عابدفریب بین
از رَه مَرو به عشوهٔ دنیا که این عجوز
خو کرده می خرامد و بر عارض سمن
باد بهار می وزد از گلستان شاه
حافظ ز شوقِ مجلس سلطان غیاثِ دین
وین بحث با ثَلاثهٔ غَسّاله میرود
کار این زمان ز صنعتِ دَلّاله میرود
زین قندِ پارسی که به بَنگاله میرود
کاین طفل یک شبه رَهِ یک ساله میرود
کش کاروانِ سِحْر ز دنباله میرود
مکّاره مینشیند و مُحتاله میرود
از شرم روی او عرق از ژاله میرود
وز ژاله باده در قدح لاله میرود
خامش مشو که کارِ تو از ناله میرود
1
ساقی حدیثِ سرو و گل و لاله میرود
وین بحث با ثَلاثهٔ غَسّاله میرود
2
مِی ده که نوعروسِ سخن حَدِّ حُسن یافت
کار این زمان ز صنعتِ دَلّاله میرود
3
شِکَّرشِکن شَوَند همه طوطیانِ هند
زین قندِ پارسی که به بَنگاله میرود
4
طِیِّ مکان ببین و زمان در سلوکِ شعر
کاین طفل یک شبه رَهِ یک ساله میرود
5
آن چشمِ جادوانهٔ عابدفریب بین
کش کاروانِ سِحْر ز دنباله میرود
6
از رَه مَرو به عشوهٔ دنیا که این عجوز
مکّاره مینشیند و مُحتاله میرود
7
خو کرده می خرامد و بر عارض سمن
از شرم روی او عرق از ژاله میرود
8
باد بهار می وزد از گلستان شاه
وز ژاله باده در قدح لاله میرود
9
حافظ ز شوقِ مجلس سلطان غیاثِ دین
خامش مشو که کارِ تو از ناله میرود
1. ساقی حدیثِ سرو و گل و لاله میرود: حافظ در این بیت به توصیف زیباییها و لذتهای دنیوی میپردازد. او میگوید که ساقی (نماد راهنمایی) همواره درباره زیباییهای جهان سخن میگوید، همچون سرو، گل، و لاله که هرکدام نمادی از زیبایی و لذت هستند. این زیباییها و لذتها همیشگی و غیرقابلاجتناب هستند.
2. مِی ده که نوعروسِ سخن حَدِّ حُسن یافت: در این بیت، حافظ به سخن و زبان اشاره دارد که به عنوان نوعروسِ جمال و زیبایی در نظر گرفته میشود. میخواهد که سخن به زیبایی و جذابیت تبدیل شود، چون نوعروس در آغاز، زیبایی و جذابیت خاصی دارد. او به می (نماد دلخوشی و لذت) میگوید که سخن را پر از زیبایی و حسن کند.
3. شِکَّرشِکن شَوَند همه طوطیانِ هند: حافظ در اینجا به زیبایی شعر پارسی اشاره دارد و میگوید که اگر آن را شکسته و تکهتکه کنند، حتی طوطیان هند نیز به زیبایی آن پی خواهند برد. این نشاندهنده اعتبار و زیبایی زبان فارسی است.
4. طِیِّ مکان ببین و زمان در سلوکِ شعر: حافظ در این بیت به اهمیت زمان و مکان در هنر و شعر اشاره دارد. او میگوید که در مسیر شعر، مانند یک کودک در تلاش برای یادگیری، باید به زمان و مکان توجه کنیم تا هر واژه و معنای آن درست باشد.
5. آن چشمِ جادوانهٔ عابدفریب بین: در اینجا حافظ به چشمان جادوگری اشاره میکند که باعث فریب انسانها میشود. او از این چشمهای جادویی میگوید که کاروانهایی از سحر و جادو را در پی خود میکشانند.
6. از رَه مَرو به عشوهٔ دنیا که این عجوز: حافظ در اینجا به دنیا و فریبهای آن اشاره میکند که همچون یک پیرزن فریبکار و مکار است. او هشدار میدهد که نباید در دام فریب دنیا افتاد، چرا که این دنیا مانند عجوزی فریبکار است.
7. خو کرده می خرامد و بر عارض سمن: در این بیت، حافظ به زیبایی معشوق اشاره دارد که با شرم و حیا حرکت میکند. در اینجا او از معشوقی سخن میگوید که بر گونههایش قطرات عرق شوق و محبت میریزد.
8. باد بهار می وزد از گلستان شاه: حافظ در این بیت به فصل بهار و وزش باد اشاره دارد که از گلستانها عبور میکند. این نمادی از تازگی، سرزندگی و شادی است.
9. حافظ ز شوقِ مجلس سلطان غیاثِ دین: حافظ در اینجا از شوق و اشتیاق خود برای شرکت در مجلس سلطان غیاث دین میگوید. او خواستار آن است که به زودی در این مجلس حضور یابد و نالههای خود را در آنجا بیان کند.
📌 نتیجه فال:
🔹 زیباییهای دنیوی را با دل شاد تجربه کنید: در زندگی، از لذتهای دنیوی و زیباییهای طبیعی همچون گل و لاله بهرهبرداری کنید. هر چیزی در دنیا زیبایی خود را دارد، باید با دقت و شوق به آنها نگاه کرد.
🔹سخن را با زیبایی و جذابیت بیان کنید: اگر میخواهید سخن شما تاثیرگذار باشد، آن را با زیبایی بیان کنید. سخن باید همچون نوعروس، پر از حسن و زیبایی باشد تا دلها را جذب کند.
🔹زبان فارسی، زبان زیبایی است: حافظ به اهمیت زبان فارسی در شعر اشاره میکند و آن را به زیبایی شگفتآوری میداند که حتی اگر آن را تکهتکه کنند، همچنان شایسته توجه است.
🔹زمان و مکان را درک کنید: برای رسیدن به هنر و موفقیت در شعر و زندگی، باید زمان و مکان را بهخوبی درک کرد. تنها در این صورت است که میتوان به موفقیت دست یافت.
🔹مواظب فریب دنیا باشید: دنیا همچون یک فریبکار است که در دامی شبیه به پیرزن فریبکار شما را گرفتار میکند. باید با هوشیاری و آگاهی از آن دوری کنید.
🔹دنبال محبت و عشق باشید: در دل زندگی باید همیشه به محبت و عشق توجه داشت. همانطور که معشوق با شرم و زیبایی در دنیای عاشقانه قدم میزند، باید در زندگی خود نیز از عشق و محبت بهرهبرداری کنید.
🔹زمان بهار و زندگی را درک کنید: بهار نمادی از سرزندگی و شروعهای جدید است. باید از هر لحظه از زندگی همچون بهاری تازه بهرهبرداری کرد.
🔹در مسیر شوق و اشتیاق حرکت کنید: برای رسیدن به هدف و شوق زندگی، نباید از هیچ فرصتی غفلت کرد. در مسیر شوق و اشتیاق، حتی در نالهها نیز معنای جدیدی خواهید یافت.
🎯 توصیه:
🔹 با شوق و شادی از زیباییهای زندگی بهرهبرداری کنید.
🔹 در سخن گفتن زیبایی را در نظر داشته باشید تا دلها جذب شود.
🔹 همیشه از زبان فارسی بهعنوان یک گنجینه زیبایی بهرهبرداری کنید.
🔹 زمان و مکان را درک کنید و هر لحظه را در مسیر درست حرکت کنید.
🔹 از فریب دنیا آگاه باشید و در دام آن نیفتید.
🔹 در مسیر عشق و محبت قرار بگیرید و زندگی را با عشق طی کنید.
🔹 زندگی را همچون بهاری تازه ببینید و از آن بهرهبرداری کنید.
🔹 به شوق زندگی توجه کنید و از هر لحظه آن به نفع خود بهرهبرداری کنید.
شاهد فال حافظ: شاهد غزل در فال حافظ نقطهی کلیدی تعبیر فال است
خوشا دلی که مدام از پِی نظر نرود
به هر رَهش که بخوانند بیخبر نرود
طمع در آن لبِ شیرین نکردَنَم اولی
ولی چگونه مگس از پِی شکر نرود
سوادِ دیدهٔ غمدیدهام به اشک مشوی
که نقشِ خالِ توام هرگز از نظر نرود
حافظ در این غزل به پایداری دل در برابر وسوسهها، جذابیت معشوق و تأثیر عشق بر روح و جان اشاره دارد.
بیت اول: او از دلی سخن میگوید که استوار و ثابتقدم است و بیجهت به دنبال هر چیزی نمیرود، بلکه مسیر درستی را انتخاب میکند.
بیت دوم: در اینجا، شاعر به وسوسه و جاذبهی عشق اشاره دارد؛ میگوید اگرچه پرهیز از طمع در شیرینی معشوق بهتر است، اما همانطور که مگس نمیتواند از دنبال کردن شکر خودداری کند، عاشق نیز از معشوق دوری نتواند کرد.
بیت سوم: او با لطافتی شاعرانه میگوید که نباید اشک غم را از چشمان خود شست، زیرا این اشک نشانی از عشق و یاد معشوق است و حتی اگر از نظر دور باشد، در دل باقی خواهد ماند.
پیام شاهد فال:
- وفاداری و استواری در مسیر عشق و حقیقت مهم است.
- دل باید آنقدر قوی باشد که به هر دعوت و وسوسهای پاسخ ندهد.
- عشق واقعی از دل و جان محو نمیشود، حتی اگر دوری و فراق در میان باشد.
🔮 نتیجه شاهد فال: اگر در انتخاب یک مسیر یا تصمیمی مردد هستید، فال شما تأکید بر ثابتقدمی و دوری از وسوسههای زودگذر دارد. اگر در مسیر عشق یا هدفی قرار دارید، بدانید که پایداری و وفاداری نتیجهای شیرین به همراه خواهد داشت.
نکات تفسیر غزل 218 حافظ
وزن غزل: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن
بحر غزل: مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف
قالب شعری: غزل
منبع اولیه:دیوان پرویز ناتل خانلری