1
2
3
4
5
6
7
8
قسم به حشمت و جاه و جلالِ شاه شجاع
شرابِ خانگیم بس مِیِ مُغانِه بیار
خدای را به مِیام شست و شویِ خِرقه کنید
ببین که رقص کُنان میرود به نالهٔ چنگ
به عاشقان نظری کن به شُکرِ این نعمت
به فیضِ جرعهٔ جامِ تو تشنهایم ، ولی
هنر نمی خرد ایام و غیر ازینم نیست
جبین و چهرهٔ حافظ خدا جدا مَکُناد
که نیست با کَسَم از بهرِ مال و جاه نزاع
حریفِ باده رسید ای رفیقِ توبه وِداع
که من نمیشِنَوَم بویِ خیر از این اوضاع
کسی که رُخصه نفرمودی اِسْتِماعِ سَماع
که من غلامِ مطیعم، تو پادشاهِ مُطاع
نمیکنیم دلیری، نمیدهیم صُداع
کجا روم به تجارت بدین کساد متاع
ز خاکِ بارگه کبریایِ شاه شجاع
1
قسم به حشمت و جاه و جلالِ شاه شجاع
که نیست با کَسَم از بهرِ مال و جاه نزاع
2
شرابِ خانگیم بس مِیِ مُغانِه بیار
حریفِ باده رسید ای رفیقِ توبه وِداع
3
خدای را به مِیام شست و شویِ خِرقه کنید
که من نمیشِنَوَم بویِ خیر از این اوضاع
4
ببین که رقص کُنان میرود به نالهٔ چنگ
کسی که رُخصه نفرمودی اِسْتِماعِ سَماع
5
به عاشقان نظری کن به شُکرِ این نعمت
که من غلامِ مطیعم، تو پادشاهِ مُطاع
6
به فیضِ جرعهٔ جامِ تو تشنهایم ، ولی
نمیکنیم دلیری، نمیدهیم صُداع
7
هنر نمی خرد ایام و غیر ازینم نیست
کجا روم به تجارت بدین کساد متاع
8
جبین و چهرهٔ حافظ خدا جدا مَکُناد
ز خاکِ بارگه کبریایِ شاه شجاع
۱. وفاداری به شاه و بینیازی از جاه و مال: شاعر با تأکید بر شأن و جلال شاه شجاع، بیان میکند که هیچ نزاعی برای مال و جاه ندارد. این بیت نشاندهنده وفاداری و بینیازی از دنیای مادی است.
۲. وداع با توبه و روی آوردن به شادی: در بیت دوم، حافظ از شراب خانگی و میِ مُغانه سخن میگوید و از یار توبهکار میخواهد که توبه را کنار بگذارد. این بیت نمادی از دلسپردن به شادی و رهایی از قیود زهد خشک است.
۳. بیاعتمادی به ظاهرگرایان و ریاکاران: حافظ در این بیت میخواهد که خرقه خود را با شراب بشویند، زیرا بوی خیر و صداقت از شرایط موجود حس نمیکند. این بیت اشاره به انتقاد از ریاکاری و زهد ظاهری دارد.
۴. سماع و نغمههای روحنواز: در بیت چهارم، شاعر به سماع و اثر موسیقی اشاره دارد. کسی که حتی اجازه سماع نداده بود، خود در اثر نغمههای چنگ به رقص درآمده است، که نشاندهنده تأثیر بیچون و چرای موسیقی بر دل و جان است.
۵. ستایش از معشوق و فرمانبرداری عاشق: شاعر از معشوق میخواهد که نظری بر عاشقان کند، چرا که او خود را بنده و مطیع معشوق میداند. این بیت اوج عشق و فروتنی شاعر در برابر معشوق است.
۶. عطش عاشقانه و صبوری در طلب: حافظ بیان میکند که تشنه کام جام معشوق است، اما جسارت طلبیدن آن را ندارد و باعث مزاحمت نمیشود. این بیت نشاندهنده ادب و فروتنی عاشق در برابر معشوق است.
۷. بیارزشی هنر در روزگار ناسپاس: شاعر گلایه دارد که هنر در این روزگار خریدار ندارد و جز این راهی برای او باقی نمانده است. این بیت نمایانگر شکایت از اوضاع زمانه و کمتوجهی به هنر و معرفت است.
۸. آرزوی ماندگاری در درگاه شاه: در بیت آخر، حافظ آرزو دارد که پیشانیاش از درگاه شاه شجاع جدا نشود و همچنان خاکسار بارگاه او بماند. این بیت نشان از ارادت و احترام حافظ به شاه دارد.
📌 نتیجه فال:
🔸 وفاداری و بینیازی از مال و جاه نشانه بزرگی است.
🔸 رهایی از زهد ریاکارانه و روی آوردن به لذتهای حقیقی توصیه شده است.
🔸 عشق واقعی با ادب و فروتنی همراه است و نباید در آن بیتابی کرد.
🔸 هنر و معرفت در این دوران خریدار ندارد، اما نباید از ارزش آن غافل شد.
🎯 توصیه:
اگر درگیر دنیای مادی هستید، بدانید که ارزش واقعی در وفاداری و بینیازی است. از زهد ظاهری و ریاکاری دوری کنید و به صداقت و شادی توجه داشته باشید. در عشق، صبور و فروتن باشید و بدانید که روزگار همیشه قدر هنر را نمیداند، اما این دلیل بر بیارزش بودن آن نیست.
شاهد فال حافظ: شاهد غزل در فال حافظ نقطهی کلیدی تعبیر فال است
بامدادان که ز خلوتگَهِ کاخِ اِبداع
شمعِ خاور فِکَنَد بر همه اطراف شُعاع
بَرکَشَد آینه از جِیبِ افق چرخ و در آن
بنماید رخِ گیتی به هزاران انواع
در زوایایِ طَرَبخانهٔ جمشیدِ فلک
اَرغَنون ساز کُنَد زهره به آهنگِ سَماع
این فال نشاندهندهی طلوعی نو و آغاز روشنایی پس از تاریکی است. شما در آستانهی درک حقیقتی تازه و ورود به مرحلهای جدید در زندگی خود هستید. همانگونه که نور خورشید پرده از چهرهی جهان برمیدارد، شما نیز در مسیر کشف واقعیتهای پنهان گام برمیدارید.
پیام شاهد فال:
- طلوع حقیقت: این فال نشان میدهد که دوران ابهام و تردید رو به پایان است و درک روشنی از شرایط در انتظار شماست.
- تغییر و نوآوری: همانگونه که آینهی افق چهرهی جهان را نمایان میسازد، شما نیز باید فرصتهای تازه را بشناسید و با نگرشی نو به زندگی بنگرید.
- هماهنگی و طرب: فال شما نویدبخش لحظات سرور و شادی است. زمان آن رسیده که با موسیقی زندگی همآهنگ شوید و از فرصتهای پیش رو لذت ببرید.
🔮 نتیجه شاهد فال: موفقیت و روشنی در انتظار شماست، اما باید با آگاهی مسیر خود را انتخاب کنید و از فرصتهای جدید بهره ببرید.
نکات تفسیر غزل 287 حافظ
وزن غزل: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن
بحر غزل: مجتث مثمن مخبون محذوف
قالب شعری: غزل
منبع اولیه:دیوان پرویز ناتل خانلری