1
2
3
4
5
6
7
8
9
خیز و در کاسهٔ زر آبِ طَرَبناک انداز
عاقبت منزلِ ما وادیِ خاموشان است
به سرِ سبزِ تو ای سرو که چون خاک شَوَم
چشمِ آلودهنظر، بر رخِ جانان نه رواست
دلِ ما را که ز مارِ سرِ زلفِ تو بِخَست
مُلکِ این مزرعه دانی که ثباتی نکند
غسل در اشک زدم کَاهلِ طریقت گویند
یا رب آن زاهدِ خودبین که بجز عیب ندید
چون گُل از نَکهَتِ او جامه قبا کن حافظ
پیشتر زان که شَوَد کاسهٔ سَر خاک انداز
حالیا غُلغُله در گنبدِ افلاک انداز
ناز از سَر بِنِه و سایه بر این خاک انداز
به رخِ او نظر از آینهٔ پاک انداز
از لبِ خود به شفاخانهٔ تریاک انداز
آتشی از جگرِ جام، در املاک انداز
پاک شو اول و پس دیده بر آن پاک انداز
دودِ آهیش در آیینهٔ اِدراک انداز
وین قبا در رَهِ آن قامتِ چالاک انداز
1
خیز و در کاسهٔ زر آبِ طَرَبناک انداز
پیشتر زان که شَوَد کاسهٔ سَر خاک انداز
2
عاقبت منزلِ ما وادیِ خاموشان است
حالیا غُلغُله در گنبدِ افلاک انداز
3
به سرِ سبزِ تو ای سرو که چون خاک شَوَم
ناز از سَر بِنِه و سایه بر این خاک انداز
4
چشمِ آلودهنظر، بر رخِ جانان نه رواست
به رخِ او نظر از آینهٔ پاک انداز
5
دلِ ما را که ز مارِ سرِ زلفِ تو بِخَست
از لبِ خود به شفاخانهٔ تریاک انداز
6
مُلکِ این مزرعه دانی که ثباتی نکند
آتشی از جگرِ جام، در املاک انداز
7
غسل در اشک زدم کَاهلِ طریقت گویند
پاک شو اول و پس دیده بر آن پاک انداز
8
یا رب آن زاهدِ خودبین که بجز عیب ندید
دودِ آهیش در آیینهٔ اِدراک انداز
9
چون گُل از نَکهَتِ او جامه قبا کن حافظ
وین قبا در رَهِ آن قامتِ چالاک انداز
۱. دعوت به لذت پیش از مرگ: حافظ سفارش میکند که آب طربناک (شراب یا شادی) را در کاسه زرین بریزید، پیش از آنکه سرِ انسان در خاک قرار گیرد. این بیت یادآور ناپایداری زندگی است و شما را تشویق میکند که قبل از آنکه فرصت از دست برود، از لحظات زندگی لذت ببرید.
۲. غُلغُله در برابر خاموشی ابدی: حافظ تأکید دارد که سرانجام همه ما سکوت و خاموشی مرگ است، اما تا زمانی که زندهایم، باید شور و غوغایی در دنیا ایجاد کنیم. این بیت الهامبخش این است که در زندگی منفعل نباشید و اثرگذاری خود را افزایش دهید.
۳. فروتنی در برابر زمان: حافظ با خطاب به سرو (نماد زیبایی و بلندی)، از آن میخواهد که ناز را کنار بگذارد و بر خاک سایه افکند. این بیت نشاندهنده پذیرش فناپذیری است. اگر احساس غرور یا بینیازی میکنید، به یاد داشته باشید که زمان، همه را به خاک خواهد نشاند.
۴. پاکی نگاه برای درک حقیقت: چشم آلوده و ناپاک، شایسته دیدن معشوق نیست. این بیت شما را تشویق میکند که درک حقیقت و زیبایی، نیازمند پاکی درون و نگاهی شفاف است. اگر میخواهید به حقیقتی عمیق برسید، باید ذهن و روح خود را از آلودگیها پاک کنید.
۵. التیام زخمهای عشق: زلف محبوب مانند ماری زهرآگین، دل عاشق را زخمی کرده است، اما شاعر از معشوق میخواهد که با لب خود، این زخم را التیام بخشد. این بیت نشان میدهد که همانکه موجب رنج شماست، میتواند شفای شما باشد. شاید در زندگی شما نیز چنین تناقضی وجود دارد.
۶. ناپایداری دنیا و ضرورت رهایی: دنیا همچون مزرعهای بیثبات است و هیچ چیز در آن ماندگار نیست. حافظ پیشنهاد میکند که آتشی از دلِ جام (شراب) در این ملک بزنید، یعنی از دلبستگیهای دنیوی رها شوید و به حقیقت بپردازید. اگر چیزی شما را در زندگی محدود کرده، این بیت دعوتی به آزادی است.
۷. پاکی درون پیش از طلب حقیقت: اهل طریقت میگویند که ابتدا باید خود را پاک کرد، سپس به سوی حقیقت رفت. این بیت تأکیدی بر این است که برای درک معنویت یا موفقیت واقعی، ابتدا باید خود را از درون تصفیه کرد.
۸. مجازات زاهدان خودبین: حافظ از خدا میخواهد که زاهدانی که جز عیب نمیبینند، دچار دود آه (ندامت) شوند تا حقیقت را درک کنند. اگر در اطراف شما افرادی هستند که بیش از حد قضاوتگرند، این بیت بیانگر این است که حقیقت سرانجام آنها را تغییر خواهد داد.
۹. پذیرفتن زیبایی و تغییر برای آن: حافظ میگوید که همچون گل، از بوی معشوق، جامه خود را تبدیل به قبا کن، سپس آن را در راه قامت زیبای معشوق بینداز. این بیت اشاره دارد به پذیرش تغییر برای زیبایی و حقیقت. اگر میخواهید در مسیر عشق یا موفقیت قرار بگیرید، باید آمادگی تغییر را داشته باشید.
📌 نتیجه فال:
🔸 قدر لحظات زندگی را بدانید و قبل از آنکه دیر شود، از آن لذت ببرید.
🔸 فعال باشید و در زندگی اثری از خود بر جای بگذارید، نه اینکه صرفاً منتظر بمانید.
🔸 فروتنی را فراموش نکنید، چراکه گذر زمان، همگان را به خاک خواهد نشاند.
🔸 برای درک حقیقت، ابتدا ذهن و دل خود را پاک کنید.
🔸 زخمهای زندگی و عشق، ممکن است توسط همانکه آن را ایجاد کرده التیام یابد.
🔸 دلبستگیهای دنیوی را کنار بگذارید و به حقیقت عمیقتری بپردازید.
🔸 قبل از طلب موفقیت یا معنویت، ابتدا خود را تصفیه کنید.
🔸 قضاوتگران بیش از حد، سرانجام با حقیقت روبرو خواهند شد.
🔸 برای درک زیبایی و حقیقت، تغییر را بپذیرید و آماده تحول باشید.
🎯 توصیه:
🔹 زندگی را دستکم نگیرید، فرصتها را غنیمت بشمارید.
🔹 در برابر سختیها و محدودیتها، خود را آزاد کنید و به مسیر واقعی خود بازگردید.
🔹 اگر به دنبال موفقیت و حقیقت هستید، ابتدا خود را از درون تغییر دهید.
🔹 توجه کنید که غرور و تکبر، در برابر گذر زمان، بیفایده است.
شاهد فال حافظ: شاهد غزل در فال حافظ نقطهی کلیدی تعبیر فال است
برنیامد از تمنّایِ لَبَت کامم هنوز
بر امید جامِ لعلت دُردی آشامم هنوز
روز اول رفت دینم در سرِ زلفین تو
تا چه خواهد شد درین سودا سرانجامم هنوز
ساقیا یک جرعه ده زان آبِ آتشگون که من
در میانِ پُختگانِ عشقِ او خامم هنوز
این غزل از حافظ، گویای دردی است که در دل عاشقان وجود دارد، دردی ناشی از عشق و تمناهای بیپایان. حافظ در این اشعار از عطش و شوقی سخن میگوید که با گذر زمان همچنان بر دل عاشق باقی میماند. او از ساقی میخواهد که به او جرعهای از شراب آتشین بدهد تا شاید بتواند از این عشق سوزان کمی تسکین یابد.
پیام شاهد فال:
- تأکید بر لذتهای معنوی و دنیوی: حافظ از “جامِ لعل” و “آبِ آتشگون” سخن میگوید، که نمادی از شراب و لذتهای روحی و جسمی است. این اشعار نشان میدهند که شما همچنان در جستجوی چیزی هستید که روح شما را آرام کند، اما همچنان از آن چیزی که آرزو میکنید، بهرهای نداشتهاید. این به شما میگوید که شاید باید بیشتر به درون خود بپردازید و نگاهی عمیقتر به خواستههای خود داشته باشید.
- اشاره به تداوم تلاش و آرزوها: در این اشعار حافظ اشاره دارد که شما هنوز به آرزوها و تمنای خود نرسیدهاید و همچنان در جستجوی کامل شدن یا رسیدن به چیزی که به دنبالش هستید، ادامه میدهید. این شاید اشارهای به آن باشد که نباید در مقابل چالشها و شکستهای اولیه تسلیم شوید، بلکه باید همچنان در جستجوی هدفهای خود باشید.
- درد و شوق در عشق: حافظ از “پختگانِ عشق” یاد میکند و اشاره دارد که عاشقان در این مسیر میسوزند و درد میکشند. شما ممکن است در حال تجربه کردن این درد و شوق در مسیر عشقی باشید که همچنان بر دل شما سنگینی میکند.
🔮 نتیجه شاهد فال: این فال به شما میگوید که همچنان در جستجوی آرامش و هدفهای قلبی خود هستید. از شما میخواهد که در این مسیر از تسلیم نشدن و ناامیدی پرهیز کنید و در عین حال به عمق احساسات و آرزوهای خود توجه بیشتری داشته باشید. شاید با صبر و پایداری، به آنچه که به دنبالش هستید برسید.
نکات تفسیر غزل 258 حافظ
وزن غزل:فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن
بحر غزل:رمل مثمن مخبون محذوف
قالب شعری: غزل
منبع اولیه:دیوان پرویز ناتل خانلری