1
2
3
4
5
6
7
8
9
طالع اگر مدد دهد، دامَنَش آوَرَم به کف
طَرْفِ کَرَم ز کَس نَبَست، این دلِ پُر امیدِ من
از خَمِ ابرویِ توام، هیچ گشایشی نشد
اَبرویِ دوست کِی شود، دَستکَشِ خیالِ من؟
چند به ناز پَروَرَم، مِهرِ بُتانِ سنگ‌دل
من به خیالِ زاهدی، گوشه‌نشین و طُرفه آنک
بی‌خبرند زاهدان، نقش بخوان و لاتَقُل
صوفی شهر بین که چون، لقمهٔ شُبهه می‌خورد
حافظ اگر قدم زنی، در رَهِ خاندان به صِدق
گر بِکَشَم زهی طَرَب، ور بِکُشَد زهی شرف
گر چه سخن همی بَرَد، قصهٔ من به هر طرف
وَه که درین خیالِ کَج، عمرِ عزیز شد تلف
کس نزده‌ست از این کمان، تیرِ مراد بر هدف
یادِ پدر نمی‌کنند، این پسرانِ ناخَلَف
مُغْبَچه‌ای ز هر طرف، می‌زندم به چنگ و دَف
مستِ ریاست محتسب، باده بده و لاتَخَف
پاردُمَش دراز باد، آن حَیَوانِ خوش غلف
بدرقهٔ رَهَت شود، همَّتِ شَحنِهٔ نجف
1
طالع اگر مدد دهد، دامَنَش آوَرَم به کف
گر بِکَشَم زهی طَرَب، ور بِکُشَد زهی شرف
2
طَرْفِ کَرَم ز کَس نَبَست، این دلِ پُر امیدِ من
گر چه سخن همی بَرَد، قصهٔ من به هر طرف
3
از خَمِ ابرویِ توام، هیچ گشایشی نشد
وَه که درین خیالِ کَج، عمرِ عزیز شد تلف
4
اَبرویِ دوست کِی شود، دَستکَشِ خیالِ من؟
کس نزده‌ست از این کمان، تیرِ مراد بر هدف
5
چند به ناز پَروَرَم، مِهرِ بُتانِ سنگ‌دل
یادِ پدر نمی‌کنند، این پسرانِ ناخَلَف
6
من به خیالِ زاهدی، گوشه‌نشین و طُرفه آنک
مُغْبَچه‌ای ز هر طرف، می‌زندم به چنگ و دَف
7
بی‌خبرند زاهدان، نقش بخوان و لاتَقُل
مستِ ریاست محتسب، باده بده و لاتَخَف
8
صوفی شهر بین که چون، لقمهٔ شُبهه می‌خورد
پاردُمَش دراز باد، آن حَیَوانِ خوش غلف
9
حافظ اگر قدم زنی، در رَهِ خاندان به صِدق
بدرقهٔ رَهَت شود، همَّتِ شَحنِهٔ نجف
۱. امید به وصال و افتخار در عشق: در بیت اول، شاعر از طالع و سرنوشت خود سخن می‌گوید و آرزو دارد که دامن معشوق را به چنگ آورد. اگر به وصال برسد، شادی فراوان خواهد داشت و اگر معشوق او را بکشد، آن را افتخاری بزرگ می‌داند. این بیت نشان از تسلیم عاشق در برابر تقدیر دارد.
۲. امیدواری در برابر سختی‌ها: بیت دوم از امیدواری شاعر سخن می‌گوید، حتی اگر سرگذشت او در همه جا پراکنده شود. اگر شما نیز در شرایطی هستید که با وجود مشکلات همچنان امید خود را حفظ کرده‌اید، این بیت بیانگر پایداری شماست.
۳. انتظار بی‌نتیجه و گذر عمر: در بیت سوم، شاعر می‌گوید که هیچ گشایشی از ابروی معشوق برای او حاصل نشده و عمر عزیزش در خیالات بیهوده تلف شده است. اگر احساس می‌کنید که انتظاری طولانی و بی‌نتیجه داشته‌اید، این بیت بازتابی از وضعیت شماست.
۴. دوری معشوق از دسترس و ناامیدی در عشق: بیت چهارم بیانگر این است که خیال شاعر نمی‌تواند ابروی معشوق را تصرف کند و تاکنون کسی موفق نشده از این کمان، تیر مراد را به هدف بزند. اگر در عشقی یک‌طرفه گرفتار شده‌اید، این بیت حال شما را توصیف می‌کند.
۵. بی‌وفایی و ناسپاسی محبوبان: در بیت پنجم، شاعر از محبوبان سنگ‌دل گلایه می‌کند که همچون فرزندانی ناخلف، یاد پدر خود را نمی‌کنند. اگر از بی‌وفایی اطرافیان رنج می‌برید، این بیت منعکس‌کننده‌ی احساس شماست.
۶. تضاد میان زهد و وسوسه‌های دنیا: در بیت ششم، شاعر به خیال زاهد بودن در کنج خلوت نشسته اما از هر سو چنگ و دف و وسوسه‌های دنیوی او را احاطه کرده‌اند. اگر در زندگی میان پرهیزگاری و لذت‌های دنیا مردد هستید، این بیت نشان‌دهنده‌ی کشمکش درونی شماست.
۷. ریاکاری و دورویی زاهدان و محتسبان: بیت هفتم از زاهدانی سخن می‌گوید که از حقیقت بی‌خبرند و محتسبی که مست قدرت است. شاعر با لحنی طنزگونه، توصیه می‌کند که نقش را ببینید ولی فریب نخورید. اگر در زندگی با دورویی و ریاکاری روبه‌رو هستید، این بیت هشداری برای شماست.
۸. طعنه به صوفیان ریاکار: در بیت هشتم، شاعر به صوفیان شهر که لقمه‌ی شبهه‌ناک می‌خورند، طعنه می‌زند. اگر در اطرافتان با کسانی مواجه هستید که ادعای پاکی و زهد دارند ولی در عمل برخلاف آن رفتار می‌کنند، این بیت نشان‌دهنده‌ی نگاه شما به این موضوع است.
۹. ارادت به خاندان نجف و راهنمایی در مسیر حقیقت: در بیت نهم، شاعر می‌گوید که اگر با صداقت در مسیر خاندان نجف قدم بگذارد، همت بزرگان راهنمای او خواهد شد. این بیت شما را به صداقت و پایبندی به حقیقت دعوت می‌کند.
📌 نتیجه فال:
🔸 شما درگیر عشق و انتظاری طولانی هستید که ممکن است بی‌نتیجه باشد.
🔸 در زندگی با بی‌وفایی و ناسپاسی اطرافیان روبه‌رو شده‌اید.
🔸 میان زهد و وسوسه‌های زندگی در کشمکش هستید.
🔸 با دورویی و ریاکاری برخی افراد مواجهید و باید هشیار باشید.
🔸 اگر با اخلاص در مسیر حق قدم بگذارید، یاری بزرگان نصیب شما خواهد شد.
🎯 توصیه:
به جای غرق شدن در خیالات بی‌نتیجه، تصمیمی روشن و عملی برای مسیر خود بگیرید. فریب ظواهر و ریاکاران را نخورید و در جستجوی حقیقت، صداقت و ارادت را در پیش بگیرید.
شاهد فال حافظ: شاهد غزل در فال حافظ نقطه‌ی کلیدی تعبیر فال است
زبانِ خامه ندارد سرِ بیان فِراق
وگرنه شرح دهم با تو داستانِ فِراق
رفیقِ خِیلِ خیالیم و هم رکیب شَکیب
قَرینِ آتشِ هجران و هم قِرانِ فِراق
دریغ مدت عمرم که بر امیدِ وصال
به سر رسید و نیامد به سر زمانِ فِراق
این فال نشان‌دهنده‌ی غم دوری، انتظار طولانی و امیدی است که هنوز به وصال نینجامیده است. شما درگیر احساسی عمیق هستید که با صبر و بردباری همراه بوده، اما گذر زمان بدون تغییر در شرایط، شما را دل‌شکسته کرده است. با این حال، این فال به شما می‌گوید که حتی در اوج فراق، امید را از دست ندهید.
پیام شاهد فال:
- اندوه جدایی: نشانه‌ای از رنجی است که از فراق و دوری عزیز یا هدفی مهم در زندگی خود متحمل شده‌اید.
- صبر و انتظار: شما با شکیبایی در مسیر عشق یا آرزوی خود ایستاده‌اید، اما باید بررسی کنید که آیا این انتظار ثمربخش است یا خیر.
- گذر عمر و فرصت‌ها: این فال به شما هشدار می‌دهد که مبادا در انتظارِ وصالی نامعلوم، لحظات ارزشمند زندگی را از دست بدهید.
🔮 نتیجه شاهد فال: هرچند که فراق سخت است، اما شما باید تصمیم بگیرید که آیا این مسیر همچنان ارزش ادامه دادن دارد یا زمان تغییر رویکرد فرا رسیده است.
نکات تفسیر غزل 290 حافظ
وزن غزل: مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن
بحر غزل: رجز مثمن مطوی مخبون
قالب شعری: غزل
منبع اولیه:دیوان پرویز ناتل خانلری
