1
2
3
4
5
6
7
ز دل بر آمدم و کار بر نمیآید
در این خیال به سر شد زمان عمر و هنوز
چنان به حسرت خاک در تو میمیرم
بَسَم حکایت دل هست با نسیم سحر
مگر به روی دلارای یار ما ورنی
فدای دوست نکردیم عمر و مال دریغ
ز بس که شد دل حافظ رمیده از همه کس
ز خود برون شدم یار در نمیآید
بلای زلف درازت به سر نمیآید
که آب زندگیام در نظر میآید
ولی به بخت من امشب سحر نمیآید
به هیچ وجه دگر کار برنمیآید
که کار عشق ز ما این قدر نمیآید
کنون ز حلقهٔ زلفت به در نمیآید
1
ز دل بر آمدم و کار بر نمیآید
ز خود برون شدم یار در نمیآید
2
در این خیال به سر شد زمان عمر و هنوز
بلای زلف درازت به سر نمیآید
3
چنان به حسرت خاک در تو میمیرم
که آب زندگیام در نظر میآید
4
بَسَم حکایت دل هست با نسیم سحر
ولی به بخت من امشب سحر نمیآید
5
مگر به روی دلارای یار ما ورنی
به هیچ وجه دگر کار برنمیآید
6
فدای دوست نکردیم عمر و مال دریغ
که کار عشق ز ما این قدر نمیآید
7
ز بس که شد دل حافظ رمیده از همه کس
کنون ز حلقهٔ زلفت به در نمیآید
۱. طلب و آرزوی عاشقانه: شاعر میگوید که از طلب و آرزوی خود دست نخواهد کشید تا وقتی که به هدف خود برسد. یا اینکه به وصال معشوق خواهد رسید و یا اینکه جانش از تن جدا خواهد شد. این نشاندهندهی شدت آرزو و عزم راسخ در رسیدن به معشوق است.
۲. شوق به پس از مرگ: حافظ به موضوعی اشاره میکند که پس از مرگ، از درونش آتشی شعله میکشد که از کفن او دود برخواهد آمد. این تصویر نشاندهندهی اشتیاق و سوز درونی است که حتی پس از مرگ ادامه دارد و به نوعی نماد عشق و ارادت شدید به معشوق است.
۳. ظهور در جمع عاشقان: حافظ از معشوق میخواهد که رخ خود را نمایان کند و با لب گشادن، صدای عاشقان را برانگیزد. این اشاره به تاثیر حضور معشوق و قدرت آن در برانگیختن احساسات و هیجانات در دلهای عاشقان دارد.
۴. درد فراق و امید به وصال: در این بیت، حافظ از حسرت و درد درونیاش میگوید که از لبان معشوق هیچگاه کامی نگرفته است و احساس میکند که جان از بدنش در حال جدا شدن است. این اشاره به لحظات دلگیر و ناامیدی است که در فراق معشوق تجربه میشود.
۵. حسرت و دل تنگی: در اینجا حافظ از حسرت به لبان معشوق سخن میگوید که باعث تنگ شدن جانش شده است. در عین حال، اشاره به این دارد که کسانی که در دنیا تنها به دنبال خواستههای مادی خود هستند، هیچگاه از لذتهای معنوی و عشق حقیقی بهرهای نخواهند برد.
۶. تاثیر زیبایی معشوق بر طبیعت: حافظ اشاره به این دارد که نسیم و طبیعت به محض اینکه بویی از معشوق به مشامشان برسد، با خود زیبایی و زندگی جدید به همراه میآورند. این نشان میدهد که حضور معشوق میتواند در تمام اطراف تاثیرگذار باشد و زیباییها را شکوفا کند.
۷. شهرت و تاثیرگذاری حافظ: در این بیت، حافظ اشاره دارد به اینکه نامش در میان عاشقان و دلباختگان همیشه با ذکر خیر ذکر خواهد شد. او به شهرت و تاثیر کلام و اشعار خود بر دلهای عاشقان اشاره میکند.
📌 تفسیر فال:
🔹 آرزو و طلب شدید: شما در زندگی خود نیز به دنبال رسیدن به آرزوها و اهدافی هستید که با تمام وجود به آنها میاندیشید.
🔹 شوق درونی حتی پس از مرگ: همانطور که حافظ از درون شعله میکشد، شما نیز ممکن است احساس کنید که درونتان از شوق و اشتیاق به چیزی یا کسی میسوزد.
🔹 تاثیرگذاری حضور: در مواجهه با افراد و شرایط، حضور شما میتواند بسیار تاثیرگذار باشد و دیگران را تحت تأثیر قرار دهد.
🔹 حسرت و آرزوهای ناتمام: ممکن است در زندگی به دلیل فراق یا دوری از چیزی یا کسی، حسرت و درد در دلتان بماند.
🔹 دلبستگی به لذتهای معنوی: شما ممکن است در جستجوی لذتهای عمیق و معنوی باشید و از دنیا تنها خواستههای مادی را نخواهید.
🔹 زیبایی و تاثیر بر طبیعت: حضور شما در دنیا میتواند تاثیرات مثبتی بر محیط اطرافتان داشته باشد و زیباییها را شکوفا کند.
🔹 شهرت و تاثیر در میان مردم: در آیندهای نهچندان دور، نام شما در میان افرادی که به عشق و زیبایی علاقهمندند با ذکر خیر مطرح خواهد شد.
🎯 توصیه:
🔸 به اهداف و آرزوهای خود باور داشته باشید و از تلاش برای رسیدن به آنها دست نکشید.
🔸 به شوق و احساسات درونی خود توجه کنید و بدانید که اینها میتوانند راهگشای شما در زندگی باشند.
🔸 در مواجهه با دیگران، حضور شما میتواند تاثیر عمیقی بر اطرافیان بگذارد، پس از آن بهرهبرداری کنید.
🔸 در دل خود همواره به لذتهای معنوی توجه داشته باشید و در جستجوی معنای عمیقتر زندگی باشید.
🔸 زیبایی و تاثیر شما در دنیای اطرافتان همیشه با خودتان خواهد بود، بنابراین از آن استفاده کنید.
🔸 بدانید که کلام شما و اثرات مثبتی که در میان دیگران میگذارید، بهطور طبیعی شهرت و تاثیرگذاریتان را تقویت میکند.
🌿 نتیجه: این فال تأکید میکند که برای رسیدن به آرزوها و موفقیتهای معنوی و تاثیرگذاری در دنیا، باید بر خواستههای درونی خود تکیه کرده و به زیباییهای روحانی توجه کنید.
۱. رهایی از خود و ناتوانی در رسیدن به یار: در این بیت، حافظ از حالت روحی خود صحبت میکند. “ز دل بر آمدم و کار بر نمیآید” نشان میدهد که او بهطور کامل از دل و خود بیرون آمده است، اما هیچچیزی در این تغییر درونی برای او به نتیجه نمیرسد. “یار در نمیآید” به معنای آن است که همچنان معشوق از راه نمیرسد، حتی پس از تغییرات داخلی.
۲. انتظار و ناتوانی در رسیدن به مطلوب: حافظ در این بیت از گذشت زمان سخن میگوید. او عمر خود را در آرزوی وصل معشوق به سر برده، اما “بلای زلف درازت به سر نمیآید” به معنای ناتوانی در رسیدن به معشوق و داشتن آرزویی بینتیجه است.
۳. حسرت و اندوه عمیق: در این بیت، حافظ بهقدری به معشوق و وصال او آرزو دارد که “خاک در تو میمیرم.” این بیت نشاندهندهی عشقی عمیق و دست نیافتنی است که بهقدری از معشوق دلباخته شده که زندگی خود را در رسیدن به او بیارزش میبیند. “آب زندگیام در نظر میآید” نشاندهندهی تمام شدن امید و آرزو است.
۴. ناامیدی از آینده: حافظ بهگونهای در این بیت از دشواریهایی که به بخت بد خود نسبت میدهد صحبت میکند. او میخواهد حکایت دلش را با نسیم سحر بازگو کند، اما بهنظر میرسد که بخت او همراهی نمیکند و “سحر نمیآید.”
۵. رابطه عاشقانه ناکام: در اینجا، حافظ با اشاره به معشوقی که “دلارای یار” نامیده میشود، بیان میکند که تنها در صورت حضور معشوق است که امور برای او به سرانجام خواهد رسید. “به هیچ وجه دگر کار بر نمیآید” اشاره به این دارد که بدون معشوق هیچ چیزی به درستی پیش نخواهد رفت.
۶. فدای معشوق شدن: حافظ در این بیت به نوعی از ایثار و فدای خود سخن میگوید. “فدای دوست نکردیم عمر و مال دریغ” یعنی او حاضر شده است که عمر و مال خود را در راه عشق فدا کند. اما در عین حال، او از اینکه این فداکاریها نتایج مطلوب را به همراه نداشتهاند، ناراحت است و “کار عشق ز ما این قدر نمیآید” اشاره به این دارد که عاشق شدن و رسیدن به معشوق به سادگی برای او ممکن نیست.
۷. دوری و ناامیدی در محبت: در این بیت، حافظ از دوری دلخواه خود از همه صحبت میکند. بهگونهای که “ز حلقهٔ زلفت به در نمیآید” به معنای اینکه او از دایرهی عشق و محبت خارج نمیشود و همچنان به دنبال وصل معشوق است، اما هیچچیزی تغییر نمیکند.
📌 نتیجه فال:
🔹 دوری از معشوق و ناکامی در رسیدن به خواستهها: در حال حاضر، در زندگی شما احساس ناتوانی و دوری از کسی یا چیزی مهم وجود دارد که باعث ناامیدی و سرخوردگی شما شده است.
🔹 انتظار طولانی و بینتیجه بودن آرزوها: زمان زیادی به انتظار چیزی یا کسی گذراندهاید، اما هنوز هیچ تغییری در وضعیت شما ایجاد نشده است. این به معنای ادامهی یک فرآیند بینتیجه است.
🔹 حسرت و آرزوی رسیدن به هدف: شما به شدت آرزو دارید که به هدف یا معشوق خود برسید، اما این آرزو همچنان در دل شما باقی مانده و هیچچیزی برای شما آشکار نمیشود.
🔹 ناامیدی از بخت و تقدیر: احساس میکنید که تقدیر و بخت شما به گونهای است که نمیتوانید به نتایج مطلوب برسید و در این مسیر تنها هستید.
🔹 عدم رضایت از ایثار و فداکاریها: شما احساس میکنید که تمام تلاشها و فداکاریهایی که در راه عشق یا هدف خود کردهاید بینتیجه بوده است و به نتیجه مطلوب نرسیدهاید.
🔹 شکست در رسیدن به دلخواه: در حال حاضر، هیچچیزی تغییر نمیکند و شما در وضعیتی به سر میبرید که در آن، مسیر رسیدن به خواستههایتان مسدود است.
🎯 توصیه:
🔸 اگرچه ممکن است در شرایطی از ناامیدی و احساس شکست به سر ببرید، این فال به شما توصیه میکند که به دنبال راههای جدید برای حل مشکلات خود باشید و سعی کنید که از تغییرات مثبت زندگی بهره ببرید.
🔸 گاهی اوقات دست کشیدن از چیزی که به نتیجه نمیرسد، بهترین راه برای آرامش و پیشرفت است. شاید در این شرایط، بهتر باشد که به خودتان فرصتی دوباره بدهید و به دنبال جلب فرصتهای جدید باشید.
🔸 اگرچه ممکن است به نظر برسد که آرزوهای شما دست نیافتنی هستند، اما همچنان باید بهدنبال فرصتی تازه و راهی برای تغییر شرایط خود باشید.
🌿 نتیجه: فال شما حاکی از تلاشهای بینتیجه و احساس یأس است. به شما توصیه میشود که با وجود مشکلات و شکستها، به جستجوی راههای جدید و فرصتهای تازه برای تغییر و بهبود زندگی خود بپردازید.
شاهد فال حافظ: شاهد غزل در فال حافظ نقطهی کلیدی تعبیر فال است
مژده ای دل که مسیحا نفسی میآید
که ز انفاس خوشش بوی کسی میآید
از غم هجر مکن ناله و فریاد که دوش
زدهام فالی و فریادرسی میآید
زآتش وادی ایمن نه منم خُرّم و بس
موسی آنجا به امید قبسی میآید
در این ابیات، شاعر نوید آمدن فردی نجاتبخش و امیدبخش را میدهد. در بیت اول، از شخصی با نفس مسیحایی سخن میگوید که با حضورش زندگی را متحول میکند. در بیت دوم، تأکید دارد که نباید از فراق و غم ناله کرد، زیرا نشانههایی از آمدن یک منجی و فریادرسی دیده میشود. در بیت سوم، به داستان حضرت موسی اشاره میکند که در جستجوی نوری برای راهنمایی، به وادی ایمن میرود، نشان از آن دارد که امید در سختترین شرایط نیز باقی میماند.
پیام شاهد فال:
بهزودی نوید و بشارتی دریافت خواهید کرد که رنجها و غمهای شما را کاهش میدهد.
اگر در انتظار کمک یا تغییری مثبت هستید، نشانههایی از آن در راه است.
نباید در سختیها ناامید شوید، زیرا همانگونه که موسی در تاریکی به دنبال نور بود، شما نیز در مسیر خود روشنایی خواهید یافت.
🔮 نتیجه شاهد فال: این فال نشان میدهد که صبر و امید شما به ثمر خواهد نشست و شرایطی بهتر در راه است. همانگونه که از دل تاریکی، نور ظاهر میشود، شما نیز بهزودی شاهد گشایشی در زندگی خود خواهید بود. پس با ایمان و استقامت، مسیر را ادامه دهید.
نکات تفسیر غزل 234 حافظ
وزن غزل: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن
بحر غزل: مجتث مثمن مخبون محذوف
قالب شعری: غزل
منبع اولیه:دیوان پرویز ناتل خانلری